บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
6. Mahakammavibhangasuttavannana [298] Evamme sutanti mahakammavibhangasuttam. Tattha moghanti tuccham aphalam. Saccanti tatham bhutam. Idanca etena na sammukha sutam. Upalisutte 1- pana "manokammam mahasavajjataram pannapemi papassa kammassa kiriyaya papassa kammassa pavattiya, no tatha kayakammam no tatha vacikamman"ti bhagavata vuttam atthi, sa katha titthiyanam antare pakata jata, tam gahetva esa vadati. Atthi ca sa samapattiti idam "katham nu kho bho abhisannanirodho hoti"ti potthapadasutte 2- uppannam abhisannanirodhakatham sandhaya vadati. Na kinci vediyatiti ekavedanampi na vediyati. Atthi ca khoti thero nirodhasamapattim sandhaya anujanati. Parirakkhitabbanti garahato mocanena rakkhitabbam. Sancetana assa atthiti sancetanikam, sabhisandhikam sancetanikakammam katvati attho. Dukkham soti thero "akusalameva sandhaya paribbajako pucchati"ti sannaya evam vadati. Dassanampi kho ahanti bhagava caturangepi andhakare samanta yojanatthane tilamattampi sankharam mamsacakkhunava passati, ayanca paribbajako @Footnote: 1 Ma.Ma. 13/57/39 2 di.Si. 9/411/177 Na dure gavutamattabbhantare vasati, kasma bhagava evamahati? samagamadassanam sandhayevamaha. [299] Udayiti loludayi. 1- Tam dukkhasminti sabbantam dukkhameva. Iti imam vattadukkham kilesadukkham sankharadukkham sandhaya "sace bhasitam bhaveyya bhagava"ti vuccati. [300] Ummanganti panhaummangam. 2- Ummujjamanoti sisam niharamano. Ayoniso ummujjissatiti anupayena sisam niharissati. Idanca pana bhagava jananto neva dibbacakkhuna na cetopariyananena na sabbannutananena ca jani, adhippayeneva pana annasi. Kathentassa hi pana adhippayo nama suvijano hoti, kathetukamo givam pagganhati, hanukam caleti, mukhamassa phandati, sannisiditum na sakkoti. Bhagava tassa tam akaram disva "ayam udayi sannisiditum na sakkoti, yam abhutam, tadeva kathessati"ti oloketvava annasi. Adimyevati adimhiyeva. Tisso vedanati "kim so vediyati"ti pucchantena "tisso vedana pucchami"ti evam vavatthapetvava tisso vedana pucchita. Sukhavedaniyanti sukhavedanaya paccayabhutam. Sesesupi eseva nayo. Ettha ca kamavacarakusalato somanassasahagatacittasampayutta catasso cetana, hettha tikajjhanacetanati evam patisandhipavattesu sukhavedanaya jananato sukhavedaniyakammam nama. Kamavacarancettha patisandhiyamyeva ekantena sukham janeti, pavatte itthamajjhattarammane adukkhamasukhampi. Akusalacetana patisandhipavattesu dukkhasseva jananato dukkhavedaniyam nama. Kayadvare pavatteyeva cetam ekantena dukkham janeti, annattha adukkhamasukhampi, sa pana vedana anitthanitthamajjhattesuyeva arammanesu uppajjanato dukkhatveva sankham gata. Kamavacarakusalato pana upekkhasahagatacittasampayutta catasso cetana. Rupavacarakusalato catutthajjhanacetanati evam patisandhipavattesu tatiyavedanaya @Footnote: 1 cha.Ma. laludayi 2 Si. ummagganti panhaummaggam Jananato adukkhamasukhavedaniyakammam nama. Ettha ca kamavacaram patisandhiyamyeva ekantena adukkhamasukham janeti pavatte ittharammane sukhampi. Apica sukhavedaniyakammam patisandhipavattivasena vattati, tatha adukkhamasukhavedaniyam, dukkhavedaniyam pavattivaseneva pavattati. Etassa pana vasena sabbam pavattivaseneva vattati. Etassa bhagavati thero tathagatena mahakammavibhangakathanattham alayo dassito, tathagatam yacitva mahakammavibhangananam bhikkhusamghassa pakatam karissamiti cintetva anusandhikusalataya evamaha. Tattha mahakammavibhanganti mahakammavibhajanam. 1- Katame cattaro idhananda ekacco puggalo .pe. Nirayam upapajjatiti idam mahakammavibhangananabhajanam, mahakammavibhangananabhajanatthaya pana matikatthapanam. [301] Idhananda ekacco samano vati patiyekko anusandhi. Idanhi bhagava "dibbacakkhuka samanabrahmana idam arammanam katva imam paccayam labhitva idam dassanam ganhanti"ti pakasanattham arabhi. Tattha atappantiadini pancapi viriyasseva namani. Cetosamadhinti dibbacakkhusamadhim. Passatiti "so satto kuhim nibbatto"ti olokento passati. Ye annathati ye "dasannam kusalanam kammapathanam puritatta nirayam upapajjati"ti jananti, miccha tesam nananti vadati. Imina nayena sabbavaresu attho veditabbo. Viditanti pakatam. Thamasati ditthithamena. Paramasati ditthiparamasena. Abhinivissa voharatiti adhitthahitva adiyitva voharati. [302] Tatranandati idampi na mahakammavibhangananassa bhajanam, athakhvassa matikatthapanameva. Ettha pana etesam dibbacakkhukanam vacanena ettaka anunnata ettaka ananunnatati idam dassitam. Tattha tatrati tesu catusu samanabrahmanesu. Idamassati idam vacanam assa. Annathati annenakarena. Iti imesam samanabrahmananam vade dvisu thanesu anunnata, tisu ananunnatati evam sabbattha anunna nanunna 2- veditabba. @Footnote: 1 Si. mahakammavibhattam 2 Ma., ka. anunnata nanunnata [303] Evam dibbacakkhukanam vacanena 1- anunna ca ananunna ca dassetva idani mahakammavibhangananam vibhajanto tatrananda yvayam puggalotiadimaha. Pubbe vassa tam katam hotiti yam imina dibbacakkhukena kammam karonto dittho, tato pubbe katam, pubbe katenapi hi niraye nibbattati, paccha katenapi nibbattati, maranakale va pana "khandho settho sivo settho, pitamaho settho, issaradihi va loko visattho"tiadina micchadassanepi nibbattateva. Dittheva dhammeti yam tattha ditthadhammavedaniyam hoti, tassa dittheva dhamme, yam upapajjavedaniyam, tassa upapajjitva, yam aparapariyavedaniyam, tassa aparasmim pariyaye vipakam patisamvedeti. Iti ayam samano va brahmano va ekam kammarasim ekanca vipakarasim addasa, sammasambuddho imina aditthe tayo kammarasi, dve ca vipakarasi addasa. Imina pana ditthe ca cattaro kammarasi tayo ca vipakarasi addasa. Imani sattatthanani jananananam tathagatassa mahakammavibhangananam nama. Dutiyavare dibbacakkhukena kinci na dittham, tathagatena pana tayo kammarasi, dve ca vipakarasi ditthati. Iminapi paccatthanani 2- jananananam tathagatassa mahakammavibhangananam nama. Sesavaradvayepi eseva nayo. Abhabbanti bhutavirahitam akusalam. Abhabbabhasanti abhabbam abhasati abhibhavati patibahatiti attho. Bahukasmim hi akusalakamme ayuhite balavakammam dubbalakammassa vipakam patibahitva attano vipakassa okasam karoti idam abhabbanceva abhabbabhasanca 3- kusalam 4- pana ayuhitva asanne akusalam 5- katam hoti, tam kusalassa 6- vipakam patibahitva attano vipakassa okasam karoti, idam abhabbam bhabbabhasannama. 7- Bahumhi kusale ayuhitepi balavakammam @Footnote: 1 Ma. ca vasena, cha. vacane 2 Ma. pancattatthanani @3 Si. idam abhabbam abhabbabhasam nama 4 Si., Ma. akusalam 5 Si., Ma. kusalam @6 Si., Ma. akusalassa 7 cha.Ma. bhabbabhasam Dubbalakammassa vipakam patibahitva attano vipakassa okasam karoti, idam bhabbanceva bhabbabhasanca. Akusalam 1- pana ayuhitva asanne kusalam 2- katam hoti, tam akusalassa vipakam patibahitva attano vipakassa obhasam karoti, idam bhabbanceva 3- abhabbabhasanca. Apica upatthanakarenapettha attho veditabbo. Idam hi vuttam hoti, abhabbato abhasati upatthatiti abhabbabhasam. Tattha "yvayam puggalo idha panatipati"ti adina nayena cattaro 4- puggala vutta, tesu pathamassa kammam abhabbam abhabbabhasam, tam hi akusalatta abhabbam, tassa ca niraye nibbattatta tattha nibbattikaranabhutam akusalam hutva upatthati. Dutiyassa kammam abhabbam bhabbabhasam, tam hi akusalatta abhabbam. Tassa pana sagge nibbattatta annatitthiyanam sagge nibbattikaranabhutam kusalam hutva upatthati. Itarasmimpi kammadvaye eseva nayo. Sesam sabbattha uttanamevati. Papancasudaniya majjhimanikayatthakathaya mahakammavibhangasuttavannana nitthita. --------------The Pali Atthakatha in Roman Book 10 page 185-189. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=10&A=4706&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=10&A=4706&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=598 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=14&A=7799 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=14&A=7686 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=14&A=7686 Contents of The Tipitaka Volume 14 http://84000.org/tipitaka/read/?index_14
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]