ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 10 : PALI ROMAN Ma.A. (papa–ca.4)

                       2. Chabbisodhanasuttavannana
     [98] Evamme sutanti chabbisodhanasuttam. Tattha khina jatitiadisu
ekenapi padena anna byakatava hoti, dvihipi. Idha pana catuhi padehi
annam byakaranam abhatam. 1- Ditthe ditthavaditatiadisu yaya cetanaya ditthe
dittham meti vadati, sa ditthe ditthavadita nama. Sesapadesupi eseva nayo.
Ayamanudhammoti ayam sabhavo. Abhinanditabbanti na kevalam abhinanditabbam,
parinibbutassa panassa sabbopi khinasavasakkaro katabbo. Uttaripanhoti sace
panassa veyyakaranena asantuttha hotha, uttarimpi ayam panho pucchitabboti
dasseti. Ito paresupi tisu varesupi ayameva nayo.
      [99] Abalanti dubbalam. Viragunanti vigacchanasabhavam. Anassasikanti
assasavirahitam. Upayupadanati tanhaditthinametam adhivacanam. Tanhaditthiyo hi
tebhumakadhamme upentiti upaya, 2- upadiyantiti upadana. Cetaso
adhitthanabhinivesanusayatipi tasamyeva namam. Cittam hi tanhaditthihi sakkayadhammesu
titthati adhititthatiti 3- tanhaditthiyo cetaso adhitthana, tahi ca 4- tam
abhinivisatiti abhinivesa, etahiyeva tam anusetiti anusayati vuccanti. Khaya
viragatiadisu khayena viragenati attho. Sabbanipetani 5- annamannavevacananeva.
      [100] Pathavidhatuti patitthanadhatu. Apodhatuti abandhanadhatu.
Tejodhatuti paripacanadhatu. Vayodhatuti vitthambhanadhatu. Akasadhatuti asamphutthadhatu.
Vinnanadhatuti vijananadhatu. Na attato upagacchinti aham attati attakotthasena
na upagamim. Na ca pathavidhatunissitanti pathavidhatunissita sesadhatuyo ca
upadarupanca arupakkhandha ca. Tepi hi nissitavatthurupanam pathavidhatunissitatta
ekena pariyayena pathavidhatunissitava. Tasma "na ca pathavidhatunissitan"ti vadanto
sesaruparupadhammepi attato na upagacchinti vadati. Akasadhatunissitapade pana
@Footnote: 1 cha.Ma. agatam    2 Ma. upaya    3 Ma. titthatiti   4 cha.Ma. ayam saddo na dissati
@5 cha.Ma. sabbani cetani
Avinibbhogavasena sabbampi bhutupadarupam akasadhatunissitam nama, tatha tam
nissitarupavatthuka arupakkhandha. Evam idhapi ruparupam gahitameva hoti.
Vinnanadhatunissitapade pana sahajata tayo khandha cittasamutthanarupanca
vinnanadhatunissitanti ruparupam gahitameva hoti.
      [101] Rupe cakkhuvinnane cakkhuvinnanavinnatabbesu dhammesuti ettha
yam atite cakkhudvarassa apatham agantva niruddham, yanca anagate apatham
agantva nirujjhissati, yampi etarahi agantva niruddham tam sabbam rupam nama. Yam
pana atitepi apatham anagantva niruddham, anagatepi anagantva nirujjhissati,
etarahipi anagantva niruddham. Tam cakkhuvinnanena vinnatabbadhammesu sangahitanti
vutte tepitakaculabhayatthero aha "imasmim thane dvedha karotha, upari chandovare
kinti karissatha, nayidam labbhati"ti. Tasma tisu kalesu apatham agatam va
anagatam va sabbampi nam rupameva, cakkhuvinnanasampayutta pana tayo khandha
cakkhuvinnanavinnatabbadhammati veditabba. Ayam hettha attho "cakkhuvinnanena
saddhim vinnatabbesu dhammesu"ti. Chandoti tanhachando. Ragoti sveva
rajjanavasena rago. Nanditi sveva abhinandanavasena nandi. Tanhati sveva
tanhayanavasena tanha. Sesadvaresupi eseva nayo.
      [102] Ahankaramamankaramananusayati ettha ahankaro mano, mamankaro
tanha, sveva mananusayo. Asavanam khayananayati idam pubbenivasam
dibbacakkhunca avatva kasma vuttam? bhikkhu lokiyadhammam na pucchanti, lokuttarameva
pucchanti, tasma pucchitapanhamyeva kathento evamaha. Ekavisajjitasuttam nametam,
chabbisodhanantipissa namam. Ettha hi cattaro vohara pancakkhandha cha
dhatuyo cha ajjhattikabahirani ayatanani attano savinnanakakayo paresam
savinnanakakayoti ime cha kotthasa visuddha, tasma "../../bdpicture/chabbisodhaniyan"ti vuttam.
Parasamuddavasitthera pana attano ca parassa ca vinnanakakayam ekameva katva
catuhi aharehi saddhinti cha kotthase vadanti.
      Ime pana cha kotthasa "kinte adhigatam, kinti te adhigatam, kada te
adhigatam, kattha te adhigatam, katame te kilesa pahina, katamesam tvam dhammanam
labhi"ti 1- evam vinayaniddesapariyayena sodhetabba.
      Ettha hi kinte adhigatanti adhigamapuccha, jhanavimokkhadisu
sotapattimaggadisu va kintaya adhigatam. Kinti te adhigatanti upayapuccha. Ayanhi
etthadhippayo:- kintaya aniccalakkhanam dhuram katva adhigatam, dukkhanattalakkhanesu
annataram va, kim va samadhivasena abhinivisitva, udahu vipassanavasena, tatha kim
rupe abhinivisitva, udahu arupe, kim va ajjhattam abhinivisitva, udahu
bahiddhati. Kada te adhigatanti kalapuccha, pubbanhamajjhantikadisu katarasmim
kaleti vuttam hoti.
     Kattha te adhigatanti okasapuccha, katarasmim 2- okase, kim rattitthane
divatthane rukkhamule mandape katarasmim va vihareti vuttam hoti. Katame
te kilesa pahinati pahinakilese pucchati, kataramaggavajjha tava kilesa pahinati
vuttam hoti.
      Katamesam tvam dhammanam labhiti patiladdhadhammapuccha, pathamamaggadisu katamesam
tvam dhammanam labhiti vuttam hoti.
      Tasma idani cepi koci bhikkhu uttarimanussadhammadhigamam byakareyya, na
so ettavatava sakkatabbo. Imesu pana chasu thanesu sodhanattham vattabbo
"kim te adhigatam kim jhanam udahu vimokkhadisu annataran"ti. Yo hi yena
adhigato dhammo, so tassa pakato hoti. Sace "idam nama me adhigatan"ti
vadati, tato "kinti te adhigatan"ti pucchitabbo. Aniccalakkhanadisu kim dhuram
katva, atthattimsaya va arammanesu ruparupaajjhattabahiddhadibhedesu va dhammesu
kena mukhena abhinivisitvati. Yo hi yassabhiniveso, so tassa pakato hoti.
      Sace pana "ayannama me abhiniveso, evam maya adhigatan"ti vadati, tato
"kada te adhigatan"ti pucchitabbo, "kim pubbanhe, udahu majjhantikadisu
@Footnote: 1 vi. mahavi. 1/198/127              2 cha.Ma. kismim
Annatarasmim kale"ti. Sabbesam hi attana adhigatakalo pakato hoti. Sace
"asukasmim nama me kale adhigatan"ti vadati, tato "kattha te adhigatan"ti
pucchitabbo, "kim divatthane, udahu rattitthanadisu annatarasmim okase"ti,
sabbesanhi attana adhigatokaso pakato hoti. Sace asukasmim nama me
okase adhigatan"ti vadati, tato "katame te kilesa pahina"ti pucchitabbo,
"kim pathamamaggavajjha, udahu dutiyadimaggavajjha"ti. Sabbesanhi attana
adhigatamaggena pahina kilesa pakata honti.
      Sace "ime nama me kilesa pahina"ti vadati, tato "katamesam tvam
dhammanam labhi"ti pucchitabbo, "kim sotapattimaggassa, udahu sakadagamimaggadisu
annatarassa"ti. Sabbesanhi attana adhigatadhammo pakato hoti. Sace "imesam
namaham dhammanam labhi"ti vadati, ettavatapissa vacanam na saddhatabbam. Bahussuta
hi uggahaparipucchakusala bhikkhu imani cha thanani sodhetum sakkonti. Imassa
pana bhikkhuno agamanapatipada sodhetabba, yadi agamanapatipada na sujjhati,
"imaya patipadaya lokuttaradhamma nama na labbhanti"ti apanetabbo.
      Yadi panassa agamanapatipada sujjhati, "digharattam tisu sikkhasu appamatto
jagariyamanuyutto catusu paccayesu alaggo akase panisamena cetasa viharati"ti
pannayati, tassa bhikkhuno byakaranam patipadaya saddhim samsandati sameti. "seyyathapi
nama gangodakam yamunodakena saddhim samsandati sameti, evameva supannatta
tena bhagavata savakanam nibbanagamini patipada samsandati sameti nibbananca
patipada ca"ti 1- vuttasadisam hoti.
      Apica kho ettakenapi sakkaro na katabbo. Kasma?  ekaccassa hi
Puthujanassapi sato khinasavapatipattisadisa patipada hoti. Tasma so bhikkhu tehi
tehi upayehi uttasetabbo. Khinasavassa nama asaniyapi matthake patamanaya bhayam
va chambhitattam va lomahamso va na hoti, puthujjanassa appamattakenapi hoti.
@Footnote: 1 di.maha. 10/296/191
      Tatrimani vatthuni:- dighabhanakaabhayatthero kira ekam pindapatikam pariggahetum
asakkonto daharassa sannam adasi, so tam nahayamanam kalyaninadimukhadvare
nimujjitva pade aggahesi, pindapatiko kumbhiloti sannaya mahasaddamakasi,
tada nam puthujjanoti sanjanimsu. Candamukhatissarajakale 1- pana mahavihare samghatthero
khinasavo dubbalacakkhuko vihareyeva acchi, raja theram parigganhissamiti bhikkhacaram
gatesu appasaddo upasankamitva sappo viya pade aggahesi, thero silathambho
viya niccalo hutva ko etthati aha. Aham bhante tissoti. Sugandham vayasi
no tissati. Evam khinasavassa bhayam nama natthi.
      Ekacco pana puthujjanopi atisuro hoti nibbhayo. So rajaniyena
arammanena parigganhitabbo. Vasabharajapi hi ekam theram parigganhamano ghare
nisidapetva tassa santike badaraphalamva maddapesi, 2- mahatherassa khelo cali, tato
therassa puthujjanakabhavo avibhuto. Khinasavassa hi rasatanha nama suppahina,
dibbesupi rasesu nikanti nama na hoti. Tasma imehi upayehi pariggahetva
sace tassa bhayam va chambhitattam lomahamso va rasatanha va uppajjati, na tvam
arahati apanetabbo. Sace pana abhiru acchambhi anuttarasi hutva siho viya
nisidati, dibbarammanepi nikantim na janeti, ayam bhikkhu sampannaveyyakarano
samanta rajarajamahamattadihi pesitam sakkaram arahatiti.
                    Papancasudaniya majjhimanikayatthakathaya
                     chabbisodhanasuttavannana nitthita.
                          -------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 10 page 63-67. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=10&A=1598&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=10&A=1598&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=166              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=14&A=2445              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=14&A=2432              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=14&A=2432              Contents of The Tipitaka Volume 14 http://84000.org/tipitaka/read/?index_14

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]