ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 1 : PALI ROMAN Vinaya.A. (samanta.1)

                    Pathamaparajikavannana
     {24} ito param tena kho pana samayena vesaliya aviduretiadi
yebhuyyena uttanattham. Tasma anupadavannanam pahaya yattha
yattha vattabbam atthi tam tadeva vannayissama. Kalandagamoti
kalandaka vuccanti kalaka tesam vasena laddhanamo gamo.
Kalandaputtoti gamavasena laddhanamassa rajasammatassa
cattalisakotivibhavassa kalandasetthino putto. Yasma pana tasmim game
annepi kalandanamaka manussa atthi tasma kalandaputtoti vatva
puna setthiputtoti vuttam. Sambahulehiti bahukehi. Sahayakehiti
sukhadukkhani saha ayanti upagacchantiti sahaya. Sahayaeva
sahayaka. Tehi sahayakehi. Saddhinti ekato. Kenacideva
karaniyenati kenacideva bhandappayojana uddhara saranadina kiccena.
Kattikanakkhattakilakiccenatipi vadanti. Bhagava hi kattikajunhapakkhe
vesalim sampapuni. Kattikanakkhattakila cettha ulara honti
tadattham gatoti veditabbo. Addasa khoti katham addasa.
So kira nagarato bhuttapatarasam suddhuttarasangam malagandhavilepanahattham
buddhadassanattham dhammassavanatthanca nikkhamantam mahajanam disva
kuhim gacchathati pucchi. Buddhadassanattham dhammassavanatthancati.
Tenahi ahampi gacchamiti gantva catubbidhaya parisaya parivutam
brahmassarena dhammam desentam bhagavantam addasa. Tena vuttam
addasa kho .pe. Desentanti. Disvanassati disvana
Assa. Etadahositi pubbekatapunnataya codiyamanassa
bhabbakulaputtassa etam ahosi. Kim ahosi. Yannunahampi dhammam
suneyyanti. Tattha yannunati parivitakkadassanametam. Evam
kirassa parivitakko uppanno yamayam parisa ekaggacitta dhammam
sunati aho vatahampi tam suneyyanti. Athakho sudinno
kalandaputto yena sa parisati idha kasma yena bhagavati avatva
yena sa parisati vuttanti ce. Bhagavantam hi parivaretva
ularularajana mahati parisa nisinna tatra na sakka imina
paccha agatena bhagavantam upasankamitva nisiditum parisaya pana
ekasmim padese sakkati so tam parisamyeva upasankamanto. Tena
vuttam athakho sudinno kalandaputto yena sa parisati. Ekamantam
nisinnassa kho sudinnassa kalandaputtassa etadahositi na
nisinnamattasseva ahosi athakho bhagavato sikkhattayupasamhitam thokam dhammakatham
sutva tam panassa yasma ekamantam nisinnasseva ahosi tena vuttam
ekamantam nisinnassa kho sudinnassa kalandaputtassa etadahositi.
Kim ahositi. Yatha yatha khotiadi. Tatrayam sankhepakatha.
Aham kho yena yena akarena bhagavata dhammam desitam ajanami
tena tena me upaparikkhato evam hoti. Yadetam sikkhattayabrahmacariyam
ekadivasampi akhandam katva carimakacittam papetabbataya ekantaparipunnam
caritabbam ekadivasampi ca kilesamalena amalinam katva carimakacittam
papetabbataya ekantaparisuddham. Sankhalikhitanti likhitasankhasadisam
Dhotasankhasapatibhagam caritabbam. Idam na sukaram agaram ajjhavasatati
agaramajjhe vasantena ekantaparipunnam .pe. Caritum. Yannunaham
kese ca massunca oharetva kasayarasapitataya kasayani brahmacariyam
carantanam anucchavikani acchadetva paridahitva agaramha nikkhamitva
anagariyam pabbajeyyam. Ettha ca yasma agarassa hitam kasivanijjadikammam
agariyanti vuccati tanca pabbajjaya natthi tasma pabbajja
anagariyati natabba. Tam anagariyam pabbajjam. Pabbajeyyanti
patipajjeyyam. {25} Aciravutthitaya parisaya yena bhagava tenupasankamiti
sudinno avutthitaya parisaya na bhagavantam pabbajjam yaci. Kasma.
Tatrassa bahu natisalohita mittamacca santi te tvam matapitunam
ekaputtako na labbha taya pabbajitunti bahayampi gahetva
akaddheyyum tato pabbajjaya antarayo bhavissatiti saheva
parisaya utthahitva thokam gantva puna kenaci sarirakiccalesena
nivattitva bhagavantam upasankamma pabbajjam yaci. Tena vuttam
athakho sudinno kalandaputto aciravutthitaya parisaya .pe. Pabbajetu
mam bhagavati. Bhagava pana yasma rahulakumarassa pabbajjato pabhuti
matapituhi ananunnatam puttam na pabbajeti tasma tam pucchi
anunnatosi pana tvam sudinna matapituhi .pe. Pabbajjayati.
     {26} Ito param pathanusareneva gantva tam karaniyam tiretvati ettha
evamattho veditabbo. Dhuranikkhepeneva tam karaniyam nitthapetva.
Na hi pabbajjaya tibbacchandassa bhandappayojanauddharasaranadisu
va nakkhattakilaya va cittam namati. Ammatatati ettha pana
Ammati mataram alapati tatati pitaram. Tvam khositi tvam kho
asi. Ekaputtakoti ekova puttako anno te jettho va
kanittho va natthi. Ettha ca ekaputtoti vattabbe anukampavasena
ekaputtakoti vuttam. Piyoti pitijanako. Manapoti manavaddhako.
Sukhedhitoti sukhena edhiko 1- sukhasamvaddhitoti attho. Sukhaparihatoti
sukhena parihato jatakalato pabhuti dhatihi ankato ankam haritva
dhariyamano assakarathakadihi balakilanakehi kilamano sadhurasabhojanam
bhojiyamano sukhena parihato. Na tvam tata sudinna kinci
dukkhassa janasiti tvam tata sudinna kinci appamattakampi
kalabhagam dukkhassa na janasi. Athava kinci dukkhena nanubhositi
attho. Karanatthe samivacanam. Anubhavanatthe ca janana.
Athava kinci dukkham na sarasiti attho. Upayogatthe samivacanam.
Saranatthe ca janana. Vikappadvayepi purimapadassa uttarapadena
samanavibhattilopo datthabbo. Tam sabbam saddasatthanusarena
natabbam. Maranenapi mayante akamaka vina bhavissamati sacepi
tava amhesu jivamanesu maranam bhaveyya tena te maranenapi mayam
akamaka anicchaka na attano ruciya vina bhavissama taya
viyogam papunissamati attho. Kim pana mayam tanti evam sante
@Footnote: 1. sukhena edhitoti yuttataram. sukhedhito sukhethitoti ca dve patha yebhuyyena
@dissanti. ratthapalasuttepi sukhedhitoti patho dissati. tattha pana Yu. sukhe
@thitoti hetthaatthapade likhiyati. tabbannanayam sukhena eva thitoti vuttam. tanhi
@eva thitoti vacanam edhitoti padam bhaveyyati mannami. sukhedhitoti panettha edha
@vuddhiyam labhe cati dhatu. edhatiti akhyatapadam yatha tam kulam sukhamedhati gambhire
@gadhamedhatiti ca.
Kim pana kinnama tam karanam yena mayam tam jivantam anujanissama.
Athava kim pana mayam tanti kena pana karanena mayantam jivantam
anujanissamati evamettha attho datthabbo. {27} Tatthevati yattha
nam thitam matapitaro nanujanimsu tattheva thane. Anantarahitayati
kenaci attharanena anatthataya. {28} Paricarehiti gandhabbanatanatakadini
paccupatthapetva tattha sahayakehi saddhim yathasukham indriyani carehi
sancarehi itocitoca upanehiti vuttam hoti. Athava
paricarehiti gandhabbanatanatakadini paccupatthapetva sahayakehi
saddhim lala upalala rama kilassutipi vuttam hoti. Kame paribhunjantoti
attano puttadarehi saddhim bhoge bhunjanto. Punnani karontoti
buddhanca dhammanca sanghanca arabbha danappadanadini sugatimaggasamsodhakani
kusalakammani karonto. Tunhi ahositi kathanuppabandhavicchedanattham
niralapasallapo ahosi. Athassa matapitaro
tikkhattum vatva pativacanampi alabhamana sahayake pakkosapetva
esa vo sahayako pabbajitukamo nivaretha nanti ahamsu. Tepi
tam upasankamitva tikkhattum avocum. Tesampi tunhi ahosi.
Tena vuttam athakho sudinnassa kalandaputtassa sahayaka .pe.
Tunhi ahositi. {29} Athassa sahayakanam etadahosi sace ayam
pabbajjam alabhamano marissati na koci guno bhavissati pabbajitam
pana nam matapitaropi kalena kalam passissanti mayampi passissama
pabbajjapi ca namesa bhariya divase divase mattikapattam gahetva
Pindaya caritabbam ekaseyyam ekabhattam brahmacariyam atidukkaram
ayanca sukhumalo nagarikajatiyo so tam caritum asakkonto puna
idheva agamissati handassa matapitaro anujanapemati. Te
tatha akamsu. Matapitaropi nam anujanimsu. Tena vuttam athakho
sudinnassa kalandaputtassa sahayaka yena sudinnassa kalandaputtassa
matapitaro .pe. Anunnatosi matapituhi agarasma anagariyam
pabbajjayati. {30} Hatthoti tuttho. Udaggoti pitivasena
abbhunnatakayacitto. Katipahanti katipayani divasani. Balam gahetvati
sappayabhojanani bhunjanto ucchadananahanadihi ca kayam pariharanto
kayabalam janetva matapitaro vanditva assumukham natiparivattam pahaya
yena bhagava tenupasankami .pe. Pabbajetu mam bhante bhagavati.
Bhagava samipe thitam annataram pindacarikam bhikkhum amantesi tenahi
bhikkhu sudinnam pabbajehi ceva upasampadehi cati. Sadhu bhanteti
kho so bhikkhu bhagavato patissunitva sudinnam kalandaputtam jinadattiyam
saddhiviharikam laddha pabbajesi ceva upasampadesi ca. Tena
vuttam alattha kho sudinno kalandaputto bhagavato santike pabbajjam
alattha upasampadanti. Ettha pana thatva sabbaatthakathasu pabbajja
ca upasampada ca kathita. Mayam pana yathathitapalivaseneva khandhake
kathayissama. Na kevalanca tam annampi yam khandhake va
parivare va kathetabbam atthakathacariyehi vibhange kathitam tam sabbam
tattha tattheva kathayissama. Evam hi kathiyamane palikkameneva
Vannana kata hoti. Tato tena tena vinicchayena atthikanam
palikkameneva imam vinayasamvannanam oloketva seso vinicchayo
suvinneyyo bhavissatiti. Acirupasampannoti aciram upasampanno
hutva. Upasampadato nacirakalenevati vuttam hoti. Evarupeti
evamvidhe evamjatike. Dhutaguneti kilesaniddhunanake gune.
Samadaya vattatiti samadayitva ganhitva vattati carati viharati.
Aranniko hotiti gamantasenasanam patikkhipitva arannikadhutangavasena
arannavasiko hoti. Pindapatikoti atirekalabhapatikkhepena
cuddasa bhattani patikkhipitva pindapatiyadhutangavasena pindapatiko
hoti. Pamsukulikoti gahapaticivaram patikkhipitva pamsukulikadhutangavasena
pamsukuliko hoti. Sapadanacarikoti loluppacaram patikkhipitva
sapadanacariyadhutangavasena sapadanacariko hoti gharapatipatiya
bhikkhaya pavisati. Vajjigamanti vajjinam va gamam vajjisu va
gamam. Addha mahaddhanatiadisu upabhogaparibhogupakaranamahantataya
addha. Ye hi tesam upabhoga yani ca upabhogupakaranani
tani mahantani bahalani sarakaniti vuttam hoti. Nidhetva
thapitadhanamahantataya mahaddhana. Mahabhogati divasaparibbaya-
sankhatabhogamahantataya mahabhoga. Annehi upabhogehi jataruparajatasseva
pahutataya pahutajataruparajata. Alankarabhutassa vittupakaranassa
pitipamujjakaranassa pahutataya pahutavittupakarana. Voharavasena
parivattentassa dhanadhannassa pahutataya pahutadhanadhannati veditabba.
Senasanam samsametvati senasanam patisametva yatha na vinassati
tatha nam sutthu thapetvati attho. Satthimatte thalipaketi
gananaparicchedato satthim thalipake. Ekameko cettha thalipako
dasannam bhikkhunam bhattam ganhati tam sabbampi channam bhikkhusatanam bhattam
hoti. Bhattabhiharam abhiharimsuti ettha abhihariyatiti abhiharo.
Kim abhihariyati. Bhattam. Bhattameva abhiharo bhattabhiharo. Tam
bhattabhiharam. Abhiharimsuti abhimukha harimsu. Tassa santikam gahetva
agamamsuti attho. Etassa kimpamananti. Satthi thalipaka.
Tena vuttam satthimatte thalipake bhattabhiharam abhiharimsuti. Bhikkhunam
vissajjetvati sayam ukkatthapindapatikatta sapadanacarikam caritukamo
bhikkhuna paribhogatthaya pariccajitva datva. Ayam hi ayasma
bhikkhu ca labham lacchanti ahanca pindakena na kilamissamiti
etadatthameva agato. Tasma attano agamananurupam karonto
bhikkhunam vissajjetva sayam pindaya pavisi. {31} Natidasiti natakanam
dasi. Abhidosikanti parivasikam ekarattatikkantam putibhutam.
Tatrayam padattho. Putibhavadosena abhibhutoti abhidoso.
Abhidosoeva abhidosiko. Ekarattatikkantassa va namasanna
esa yadidam abhidosikoti. Tam abhidosikam. Kummasanti
yavakummasam. Chaddetukama hotiti yasma antamaso
dasakammakaranampi gorupanampi aparibhogaraho tasma tam kacavaram
viya bahi chaddetukama hoti. Sace tanti sace etam. Bhaginiti
Ariyavoharena natidasim alapati. Chaddaniyadhammanti
chaddetabbasabhavam. Idam vuttam hoti bhagini etam sace bahi chaddaniyadhammam
nissatthapariggaham idha me patte akirati. Kim pana evam vattum
labbhati vinnatti va payuttavaca va na hotiti. Na hoti.
Kasma. Nissatthapariggahatta. Yam hi chaddaniyadhammam nissatthapariggaham
yattha samika analaya honti tam sabbam detha aharatha
idha akirathati vattum vattati. Tathahi aggaariyavamsiko ayasma
ratthapalopi chaddaniyadhammam kummasam idha me patte akirati
avaca. Tasma yam evarupam chaddaniyadhammam annam va apariggahitam
vanamulaphalabhesajjadi tam sabbam yathasukham aharapetva paribhunjitabbam
na kukkuccayitabbam. Hatthananti bhikkhagahanattham pattam upanamayato
manibandhato pabhuti dvinnampi hatthanam. Padananti nivasanantato
patthaya dvinnampi padanam. Sarassati sace tam bhaginiti vacam
niccharayato sarassa ca. Nimittam aggahesiti gihikale sallakkhitapubbam
akaram aggahesi sanjani sallakkhesi. Sudinno hi bhagavato
dvadasame vasse pabbajito visatime vasse natikulam pindaya
pavittho sayam pabbajjaya atthavassiko hutva. Tena nam sa
natidasi disvava na sanjani nimittam pana aggahesiti.
Sudinnassa mataram etadavocati atigaruna pabbajjupagatena
samiputtena saddhim tvam nukho me bhante ayyo sudinnotiadivacanam
vattum avisahanti vegena gharam pavisitva sudinnassa mataram etadavoca.
Yaggheti arocanatthe nipato. Sace je saccanti ettha jeti
alapane nipato. Evam hi tasmim padese dasijanam alapanti.
Tasma hambho dasi sace saccam bhanasiti evamettha attho datthabbo.
     {32} Annataram kuddamulanti tasmim kira padese danapatinam gharesu sala
honti asanani cettha pannattani honti upatthapitam
udakakanjiyam. Tattha pabbajita pindaya caritva nisiditva bhunjanti.
Sace icchanti danapatinampi santakam ganhanti. Tasma tampi
annatarassa kulassa idisaya salaya annataram kuddamulanti veditabbam.
Na hi pabbajita kapanamanussa viya asaruppe thane nisiditva
bhunjantiti. Atthi nama tatati ettha atthiti vijjamanatthe
namati pucchanatthe mannanatthe ca nipato. Idam hi vuttam hoti
atthi nukho tata sudinna amhakam dhanam nanu mayam niddhanati
vattabba yesam no tvam idise thane nisiditva abhidosikam
kummasam paribhunjissasi. Tatha atthi nukho tata sudinna amhakam
jivitam nanu mayam matati vattabba yesam no tvam idise thane
nisiditva abhidosikam kummasam paribhunjissasi. Tatha atthi manne
tata sudinna tava abbhantare sasanam nissaya patiladdho samanaguno
yam tvam subhojanarasasamvaddhitopi imam jigucchaneyyam abhidosikam kummasam
amatamiva nibbikaro paribhunjissasiti. So pana gahapati
dukkhabhitunnataya etamattham paripunnam katva vattumasakkonto atthi
nama tata sudinna abhidosikam kummasam paribhunjissasiti ettakameva
Avoca. Akkharacintaka panettha imam lakkhanam vadanti.
Anokappanamarisanatthavasenetam atthisadde upapade parijunjissasiti
anagatavacanam katam. Tassayamattho atthi nama .pe. Paribhunjissasiti idam
paccakkhampi aham na saddahami na marisayamiti. Tatayam abhidosikoti
tato tava gehato ayam abhidosiko kummaso laddhoti attho.
Tatoyantipi patho. Tadayantipi pathanti. Tam na sundaram. Yena
sakapitu nivesananti yena sakassa pitu attano pitu nivesananti
attho. Thero pitari pemeneva suvaco hutva agamasi.
Adhivasesiti thero ukkutthapindapatikopi samano sace
ekabhattampi na gahessami ativiya nesam domanassam bhavissatiti natinam
anukampaya adhivasesi. {33} Opunchapetvati upalimpapetva.
Tirokaraniyanti karanatthe bhummam. Sanipakarena parikkhipitvati
attho. Athava tiro karonti etenati tirokaraniyam. Tam
parikkhipitva samantato katvati attho. Ekam hirannassati
ettha hirannanti kahapano veditabbo. Purisoti natidigho
natirasso majjhimappamano veditabbo. Tena hiti yasma ajja
sudinno agamissati tena karanena. Hiiti padapuranamatte
nipato. Tenati ayampi va uyyojanatthe nipatoyeva.
     {34} Pubbanhasamayanti ettha kincapi paliyam kalarocanam na vuttam
athakho arociteyeva kale agamasiti veditabbo. Idam te
tatati dve punje dassento aha. Matuiti janettiya.
Mattikanti matito agatam. Idante matamahatiya matu imam
geham agacchantiya dinnam dhananti attho. Itthikaya itthidhananti
hilento aha. Itthikaya nama itthiparibhoganamyeva nahanacunnadinam
atthaya laddham dhanam kittakam bhaveyya. Tassapi tava parimanam
passa. Athava idante tata sudinna matu dhanam tancakho
mattikam na maya dinnam tava matuyeva santakanti vuttam hoti.
Tam panetam na kasiya na vanijjaya sambhatam apica kho itthikaya
itthidhanam yam itthikaya natikulato samikulam gacchantiya laddhabbam
nahanacunnadinam atthaya itthidhanam tam tava ettakanti evamettha
attho datthabbo. Annam pettikam annam pitamahanti yam pana
te pitu ca pitamahananca santakam tam annamyeva nihitanca
payuttanca ativiya bahum. Ettha ca pitamahanti taddhitalopam
katva veditabbam. Petamahanti va patho. Labbha tata
sudinna hinayavattitvati tata sudinna uttamam ariyaddhajam
pabbajitalingam pahaya hinaya gihibhavaya avattitva labbha bhoga
bhunjitum labbhanti bhunjitum na tvam rajabhito pabbajito na
inayikehi palibuddho hutvati. Tata na ussahamiti ettha
pana tatati vacanam gehasitapemena aha na samanatejena.
Na ussahamiti na sakkomi. Na visahamiti nappahomi na
samatthomhi. Vadeyyama kho tam gahapatiti idam pana vacanam
samanatejenaha. Natikaddheyyasiti tam te mayi pemam patitthitam
Tam kodhavasena na atikaddheyyasi. Sace na kujjheyyasiti vuttam
hoti. Tato setthi putto me sangaham manne kattukamoti
udaggacitto aha vadehi tata sudinnati. Tenahiti uyyojanatthe
vibhattipatirupako nipato. Tatonidananti tamnidanam tamhetukanti
paccattavacanassa toadeso veditabbo. Samase cassa
tolopabhavo. Bhayam vati kinti me bhoge neva rajano
hareyyuntiadina nayena vuttam rajadibhayam. Cittutrasoti attho.
Chambhitattanti rajuhi va corehi va dhanam dehiti kammakaranam
kariyamanassa kayinjanam kayakampo hadayamamsacalanam. Lomahamsoti
uppanne bhaye lomanam hamsanam uddhaggabhavo. Arakkhoti anto
ca bahi ca rattim ca diva ca arakkhanam. {35} Tenahi vadhuti setthi
gahapati dhanam dassetva puttam attana gihibhavatthaya palobhetum
asakkonto matugamasadisam dani purisanam bandhanam natthiti mannitva
tassa puranadutiyikam amantesi tenahi vadhuti. Puranadutiyikanti
puranam dutiyikam pubbe gihikale dutiyikam. Gehasitasukhupabhogasahayikam
bhutapubbam bhariyanti attho. Tena hiti yena karanena matugamasadisam
bandhanam natthi. Padesu gahetvati pade gahetva. Upayogatthe
bhummavacanam. Padesu va tam gahetva. Kidisa nama ta ayyaputta
accharayoti kasma evamaha. Tada kira sambahule khattiyakumarepi
brahmanakumarepi setthiputtepi mahasampattiyo pahaya pabbajante
disva pabbajjaya gunam ajananta katham samutthapenti kasma ete
Pabbajantiti. Athanne vadanti devaccharanam devanatakanam karanati.
Sa katha vittharita ahosi. Tam gahetva ayam evamahati.
Thero tam patikkhipanto na kho aham bhaginiti aha. Samudacaratiti
voharati vadati. Tattheva mucchita papatati nam bhaginivadena
samudacarantam disva anatthiko dani maya ayam yo mam pajapatim
samanam attana saddhim ekamatukucchiya sayitadarikam viya mannatiti
samuppannabalavasoka hutva tasmimyeva padese mucchita papata patitati
attho. Ma no vihethayitthati ma amhe dhanam dassetva
matugamanca uyyojetva vihethayittha vihesa hesa pabbajitananti.
Tenahi tata sudinna bijakampi dehiti ettha tenahiti abhiratiyam
uyayojeti. Sace tvam abhirato brahmacariyam carasi cara akase
nisiditva parinibbayita hohi amhakam pana kulavamsabijakam ekam puttam
dehi. Ma no aputtakam sapateyyam licchavayo atiharapesunti
mayam hi licchavinam ganarajunam rajje vasama te te pituno accayena
imam sapateyyam evam mahantam amhakam vibhavam aputtakam kuladhanarakkhakena
puttena virahitam attano rajantepuram atiharapesunti tante ma
atiharapesum ma atiharapentuti. Etam kho me amma sakka
katunti kasma evamaha. So kira cintesi etesam sapateyyassa
ahameva sami anno natthi tepi mam sapateyyam rakkhanatthaya
niccam anubandhissanti tenaham na lacchami appossukko samanadhammam
katum puttakam pana labhitva oramissanti tato aham yathasukham
Samanadhammam karissamiti imam nayam passanto evamahati. {36} Pupphanti
utukale uppannalohitassa namam. Matugamassa hi utukale
gabbhappatitthanatthane lohitavanna pilaka santhahitva satta divasani
vaddhitva bhijjanti. Tato lohitam paggharati. Tassetam namam
pupphanti. Tam pana yava balavam hoti bahum paggharati tava dinnapi
patisandhi na titthati doseneva saddhim paggharati dose pana
paggharite suddhe vatthumhi dinna patisandhi khippam patitthati.
Pupphamsa uppajjatiti puppham assa uppajji. Akaralopena saddhim
samyogalopo. Puranadutiyikaya bahayam gahetvati puranadutiyikaya
ya baha tatra nam gahetvati attho. Appannatte sikkhapadeti
pathamaparajikasikkhapade atthapite. Bhagavato kira pathamabodhiyam
visativassani bhikkhu cittam aradhayimsu na evarupam ajjhacaramakamsu. Tam
sandhayeva idam suttamaha aradhayimsu vata me bhikkhave bhikkhu ekam
samayam cittanti. Atha bhagava ajjhacaram apassanto parajikam
sanghadisesam va na pannapesi. Tasmim tasmim pana vatthusmim
avasese panca khuddakapattikkhandheeva pannapesi. Tena vuttam
appannatte sikkhapadeti. Anadinavadassoti yam bhagava idani
sikkhapadam pannapento adinavam dassessati tam apassanto
anavajjasanni hutva. Sace hi ayam idam na karaniyanti va
mulacchejjaya va samvattatiti janeyya saddhapabbajito kulaputto
tato nidanam jivitakkhayam papunantopi na kareyya ettha pana
Adinavam apassanto niddosasanni ahosi. Tena vuttam
anadinavadassoti. Puranadutiyikayati bhummavacanam. Abhivinnapesiti
pavattesi. Pavattanapi hi kayavinnatticopanato vinnapanati
vuccati. Tikkhattum abhivinnapanam cesa gabbhasanthanasannitthanatthamakasiti
veditabbo. Sa tena gabbham ganhiti sapi teneva
ajjhacarena gabbham ganhi na annatha.
     Kim pana annathapi gabbhaggahanam hotiti. Hoti. Katham.
Kayasamsaggena colaggahanena asucipanena nabhiparamasanena dassanena
saddena gandhena. Itthiyo hi ekacca utusamaye chandaragaratta
purisanam hatthaggahaveniggahaangapaccangaparamasanam sadiyantiyopi gabbham
ganhanti. Evam kayasamsaggena gabbhaggahanam hoti. Udayittherassa
pana puranadutiyika bhikkhuni tam asucim ekadesam mukhena aggahesi
ekadesam colakeneva saddhim angajate pakkhipi. Sa tena gabbham
ganhi. Evam colaggahanena gabbhaggahanam hoti. Migasingatapasassa
mata migi utusamaye tapasassa passavatthanam agantva sasambhavam
passavam pivi. Sa tena gabbham ganhitva migasingam vijayi.
Evam asucipanena gabbhaggahanam hoti. Samassa pana bodhisattassa
matapitunam cakkhuparihanim natva sakko puttam datukamo
dukulakapanditam aha vattati tumhakam methunadhammoti. Anatthika mayam
etena isipabbajjam pabbajitamhati. Tenahi imissa utusamaye
angutthena nabhim paramaseyyathati. So tatha akasi. Sa tena
Gabbham ganhitva samatapasadarakam vijayi. Evam nabhiparamasanena
gabbhaggahanam hoti. Eteneva nayena mandabyassa ca
candappajjotassa ca vatthu veditabbam. Katham dassanena hotiti idhekacca
itthi utusamaye purisasamsaggam alabhamana chandaragavasena antogehagata
purisam upanijjhayati rajorodha viya. Sa tena gabbham ganhati.
Evam rupadassanena gabbhaggahanam hoti. Balakasu pana puriso nama
natthi. Ta utusamaye meghasaddam sutva gabbham ganhanti.
Kukkutiyopi kadaci ekassa kukkutassa saddam sutva bahukapi gabbham
ganhanti. Tatha gavi usabhassa. Evam saddena gabbhaggahanam
hoti. Gaviyeva ca kadaci usabhagandhena gabbham ganhanti. Evam
gandhena gabbhaggahanam hoti. Idha panayam ajjhacarena gabbham
ganhi. Yam sandhaya vuttam matapitaro ca sannipatita honti
mata ca utuni hoti gandhabbo ca paccupatthito hoti evam
tinnam sannipata gabbhassavakkanti hotiti.
     Bhumma deva saddamanussavesunti yasma natthi loke raho
nama papakammam pakubbato sabbapathamam hissa tam papam atta
janati tato arakkhadevata athannapi paracittaviduniyo devata
tasmassa paracittavidu sakalavanasandasannissita bhumma deva tam
ajjhacaram disva saddamanussavesum yatha annepi deva sunanti
tatha niccharesum. Kinti. Nirabbudo vata bho .pe. Adinavo
uppaditoti. Tassattho veranjakande vuttanayeneva veditabbo.
Bhummanam devanam saddam sutva catummaharajikati ettha pana
bhummanam devanam saddam akasatthadevata assosum akasatthanam
catummaharajikati ayamanukkamo veditabbo. Brahmakayikati
asannisatte ca arupavacare ca thapetva sabbepi brahmano assosum
sutva ca saddamanussavesunti veditabba. Itiha tena khanenati evam
tena sudinnassa ajjhacarakkhanena. Tena muhuttenati
ajjhacaramuhutteneva. Yava brahmalokati yava akanitthabrahmaloka.
Abbhugganchiti abhiugganhi abbhutthasi. Ekakolahalamahositi
attho. Puttam vijayiti suvannabimbasadisam pacchimabhavikasattam
janesi. Bijakoti namam akamsuti na annam nama katumadamsu
bijakampi dehiti pitamahiya vuttabhavassa pakatatta bijakotvessa
namam hotuti bijakoti namamakamsu. Puttassa namavaseneva
matapitunampissa namamakamsu. Te aparena samayenati bijakanca bijakamataranca
sandhaya vuttam. Bijakassa kira sattatthavassakale tassa mata bhikkhunisu
so ca bhikkhusu pabbajitva kalyanamitte upanissaya arahatte
patitthahimsu. Tena vuttam ubho agarasma anagariyam pabbajitva
arahattam sacchakamsuti. {37} Evam mataputtanam pabbajja saphala ahosi.
Pita panassa vipatisarabhibhuto vihasi. Tena vuttam athakho
ayasmato sudinnassa ahudeva kukkaccantiadi.
     Tattha ahudevati ahueva. Dakaro padasandhikaro.
Ahosievati attho. Kukkuccanti ajjhacarahetuko pacchanutapo.
Vipatisarotipi tasseva namam. So hi vinnuhi akattabbataya
kucchitakiriyabhavato kukkuccam katam ajjhacaram nivattetum asamatthataya
tam paticca virupasaranabhavato vipatisaroti vuccati. Alabha vata
meti mayham vata alabha. Ye jhanadinam gunanam alabha nama
te mayham na annassati adhippayo. Na  vata me labhati
yepi me patiladdha pabbajjasaranagamanasikkhasamadanaguna tepi
neva mayham labha ajjhacaramalinatta. Dulladdham vata meti
idam sasanam laddhampi me dulladdham. Na vata me suladdhanti
yatha annesam kulaputtanam evam na vata me suladdham. Kasma.
Yoham evam svakkhate dhammavinaye .pe. Brahmacariyam caritunti.
Brahmacariyanti sikkhattayasangahitam maggabrahmacariyam. Kiso ahositi
khaditum va bhunjitum va asakkonto tanuko ahosi appamamsalohito.
Uppanduppandukajatoti sanjatuppanduppandukabhavo
pandupalasapatibhago. Dhamanisanthatagattoti 1- pariyadinnamamsalohitatta
sirajaleneva santharitagatto. Antomanoti anusocanavasena
abbhantareyeva thitacitto. Hadayavatthum nissaya vattanavasena pana sabbepi
antomanayeva. Linamanoti uddese paripacchaya kammatthane
adhisile adhicitte adhipannaya vattapativattapurane ca nikkhittadhuro
avipphariko. Annadatthum kosajjavaseneva lino sankutito mano
assati linamano. Dukkhiti cetodukkhena dukkhi. Dummanoti
dosena dutthamano virupamano va domanassabhibhutataya. Pajjhayiti
@Footnote: 1. paliyampana dhamanisanthatagattoti dissati.
Vipatisaravasena vahacchinno viya gadrabho tamtam cintayi. {38} Sahayaka
bhikkhuti tam evambhutam ganasanganikapapancena vitinamentam disva
yassa vissasika kathaphasuka bhikkhu te nam etadavocum . Pinindriyoti
pasadappatitthanokasassa sampunnatta paripunnacakkhadiindriyo.
So dani tvanti ettha daniti nipato. So pana tvanti
vuttam hoti. Kacci no tvanti kacci nu tvam. Anabhiratoti
ukkanthito gihibhavam patthayamanoti attho. Tasma 1- tameva
anabhiratim patikkhipanto aha na kho aham avuso anabhiratoti.
Adhikusalanam pana dhammanam bhavanaya abhiratovahanti 2-. Atthi me
papakammam katanti maya katam ekam papakammam atthi upalabbhati
samvijjati niccakalam abhimukham viya me titthati. Atha nam pakasento
puranadutiyikayatiadimaha. Alam hi te avuso sudinna
kukkuccayati avuso sudinna tuyhetam papakammam alam samattham
kukkuccaya. Patibalam kukkuccamuppadetunti vuttam hoti. Yam
tvantiadimhi yena papena tvam nasakkissasi brahmacariyam caritum
tam te papam alam kukkuccayati evam sambandho veditabbo. Atha
nam anusasanta nanu avuso bhagavatatiadimahamsu.
     Tattha nanuti anumatigarahatthe nipato. Anekapariyayenati
anekakaranena. Viragayati viragatthaya. No saragayati
@Footnote: 1. iti padam yasma so kukkuccakarana tatharupo hoti na anabhirativasenati evamadikam
@attham joteti. so nattho hoti manne .    2. adhippayoti padena bhavitabbam.
No ragena ranjanatthaya. Bhagavata hi imam me dhammam sutva
satta sabbabhavabhogesu virajjissanti no ranjissantiti etadatthaya
dhammo desitoti adhippayo. Esa nayo sabbapadesu. Idam
panettha pariyayavacanamattam. Visamyogayati kilesehi visamyujjanatthaya.
No samyogayati na samyujjanatthaya. Anupadanayati
aggahanatthaya. No saupadanayati na sangahanatthaya. Tattha
nama tvanti tasmim nama tvam. Saragaya cetessasiti saha
ragena vattamanaya methunadhammaya cetessasi kappessasi. Etadattham
vayamissasiti attho. Esa nayo sabbattha. Puna ragaviragadini
navapadani nibbattitalokuttaranibbanameva sandhaya vuttani. Tasma
ragaviragayati va madanimmadanayati va vuttepi nibbanatthayati
evameva attho datthabbo. Nibbanam hi yasma tam agamma
arabbha sandhaya paticca rago virajjati na hoti tasma
ragaviragoti vuccati. Yasma pana tam agamma manamadapurisamadadayo
mada nimmada amada honti vinassanti tasma madanimmadananti
vuccati. Yasma ca tam agamma sabbapi kamapipasa vinayam
abbhattham yati tasma pipasavinayoti vuccati. Yasma pana tam
agamma pancakamagunalaya samugghatam gacchanti tasma
alayasamugghatoti vuccati. Yasma pana tam agamma tebhumikavattam
upacchijjati tasma vattupacchedoti vuccati. Yasma pana tam
agamma sabbaso tanha khayam gacchati virajjati nirujjhati ca tasma
Tanhakkhayo virago nirodhoti vuccati. Yasma panetam catasso
yoniyo panca gatiyo satta vinnanatthitiyo nava sattavase
aparaparabhavaya vinanato abandhanato samsibbanato vananti
laddhavoharaya tanhaya nikkhantam nissatam visamyuttam tasma nibbananti
vuccatiti. Kamanam pahanam akkhatanti vatthukamanam
kilesakamananca pahanam vuttam. Kamasannanam parinnati sabbasampi
kamasannanam natatiranapahanavasena tividha parinna akkhata.
Kamapipasananti kamesu patabyatanam kame va patumicchanam.
Kamavitakkananti kamupasamhitanam vitakkanam. Kamaparilahananti
pancakamagunikaragavasena uppannaparilahanam antodahanam. Imesu
pancasu thanesu kilesakkhayakaro lokuttaramaggova kathito.
Sabbapathamesu pana tisu thanesu lokiyalokuttaramissako maggo kathitoti
veditabbo. Netam avusoti etam avuso tava papakammam appasannanam
va pasadaya evarupanam pasadatthaya na hoti. Athakhvetanti
athakho etam. Atha khetantipi patho. Annathattayati
pasadannathabhavaya vipatisaraya hoti. Ye maggena anagatasaddha tesam
vipatisaram karoti idisepi nama dhammavinaye mayam pasanna yattheva
duppatipanna bhikkhuti. Ye pana maggenagatasaddha tesam sineru viya
vatehi acalo pasado idisehi vatthuhi ito va darunatarehi.
Tena vuttam ekaccanam annathattayati. {39} Bhagavato etamattham
arocesunti bhagavato etamattham acikkhimsu pativedayimsu arocayamana
Ca neva piyakamyataya na bhedapurekkharataya na tassayasmato avannam
pakasanatthaya na kalisasanam arocanatthaya napi idam sutva
bhagava imassa sasane patitthanam na dassati nikkaddhapessati nanti
mannamana arocesum athakho imam sasane uppannam abbudam
natva bhagava sikkhapadam pannapessati velam mariyadam anam
thapessatiti arocesum.
     Etasmim nidane etasmim pakaraneti ettha sudinnassa
ajjhacaravitikkamo sikkhapadappannattiya karanatta nidananceva
pakaranancati vuttoti veditabbo. Karanam hi yasma nideti
attano phalam handa ganhatha nanti dassentam viya appeti
pakaroti ca nam kattum arabhati karotiyeva va tasma nidananceva
pakaranancati vuccati. Vigarahi buddho bhagavati buddho bhagava
vigarahi nindi yathati vannavannarahanam vannanca avannanca
bhananto aggapuggalo. Na hi bhagavato silavitikkamakarakam puggalam
disva ayam jatiya va gottena va kolaputtiyena va ganthena
va dhutangena va nato yasassi idisam puggalam rakkhitum vattatiti
cittam uppajjati napi pesalam gunavanti disva tassa gunam paticchadetum
cittam uppajjati athakho garahitabbam garahatiyeva pasamsitabbanca
pasamsatiyeva ayanca garahitabbo tasma tam tadilakkhane thito
avikkampamanena cittena vigarahi buddho bhagava ananucchaviyantiadihi
vacanehi. Tatthayam atthavannana yadidam taya moghapurisa
Tucchamanussa kammam katam tam samanakarananam dhammanam
maggaphalanibbanasasananam va na anucchavikam tesam chavim chayam sundarabhavam na
anveti nanugacchati athakho arakava tehi dhammehi
ananucchavikattaeva ca ananulomikam tesam na anulometi athakho vilomam
paccanikabhave thitam ananulomikattaeva ca apatirupam patirupam sadisam
patibhagam na hoti athakho asadisamapatibhagameva apatirupattaeva
ca assamanakam samananam kammam na hoti assamanakatta akappiyam
yam hi samanakammam na hoti tam tesam na kappati akappiyatta
akaraniyam na hi samananam yam na kappati tam karonti tancetam taya
katam tasma ananucchavikam te moghapurisa katam .pe. Akaraniyanti.
Katham hi namati kena nama karanena. Kinnama karanam
passantoti vuttam hoti. Tato karanabhavam dassento parato
nanu maya moghapurisatiadimaha. Tam sabbam vuttatthameva.
Idani yasma yam tena papakammam katam tam vipaccamanam ativiya
dukkhavipakam hoti tasmassa tam vipakam dassetum kataparadham viya
puttam anukampaka matapitaro dayalukena cittena sudinnam paribhasanto
varante moghapurisatiadimaha. Tattha asum sigham etassa visam
agacchatiti asiviso. Ghoram candamassa visanti ghoraviso. Tassa
asivisassa ghoravisassa. Pakkhittanti etassa varanti imina
sambandho. Idisassa asivisassa mukhe angajatam varam pakkhittam.
Sace pakkhittam bhaveyya varam siya sundaram sadhu sutthu siyati
Attho. Na tvevati na tveva varam na sundarameva na sadhueva na
sutthueva. Esa nayo sabbattha. Kanhasappassati kalasappassa.
Angarakasuyati angarapunnakupe angararasimhi va. Adittayati
padittaya gahitaaggivannabhaya. Sampajjalitayati samantato
pajjalitaya acciyo muncantiya. Sanjotibhutayati sappabhaya.
Samantato utthitahi jalahi ekappabhaya samudayabhutayati vuttam
hoti. Tam kissa hetuti yam maya vuttam varanti tam kissa hetu
katarena karanenati ce. Maranam va nigaccheyyati yo tattha
angajatam pakkhipeyya so maranam va nigaccheyya. Itonidananca
kho .pe. Upapajjeyyati yam idam matugamassa angajate
angajatappakkhipanam itonidanam tassa karako puggalo nirayam
upapajjeyya. Evam kammassa mahasavajjatam dassento tam vigarahi na
tassa dukkhagamanam icchamano. Tattha nama tvanti tasmim nama
evarupe kamme evam mahasavajje samanepi tvam. Yam tvanti ettha
yanti hilanatthe nipato. Tvanti tam saddassa vevacanam. Dvihipi
yam va tam va hilitamavannatanti vuttam hoti. Asaddhammanti asatam
nicajananam dhammam. Tehi sevitabbanti attho. Gamadhammanti
gamanam dhammam. Gamavasikamanussanam dhammanti vuttam hoti.
Vasaladhammanti papadhamme vassanti paggharantiti vasala tesam vasalanam
hinapurisanam dhammam. Vasalam va kilesappaggharanakadhammam.
Dutthullanti dutthu ca kilesasandusitam thullanca asukhumam anipunanti vuttam
Hoti. Odakantikanti udakakiccam antikamavasanam assati
odakantiko. Tam odakantikam. Rahassanti rahobhavam paticchanne okase
uppajjanakam. Ayam hi dhammo jigucchaniyatta na sakka avikatum
annesam dassanavisaye katum. Tena vuttam rahassanti.
Dvayadvayasamapattinti dvihi dvihi samapajjitabbam. Dvayam dvayam
samapattintipi patho. Dayadayasamapattintipi pathanti. Tam na sundaram.
Samapajjissasiti etam tattha nama tvanti ettha vuttasamanasaddena
yojetabbam samapajjissasi namati. Bahunam kho .pe. Adikatta
pubbangamoti sasanam sandhaya vadati. Imasmim sasane tvam bahunam
puggalanam akusalanam 1- dhammanam adikatta sabbapathamam karanato
pubbangamo sabbapathamam etam maggam patipannatta dvaradado
upayadassakoti vuttam hoti. Imam hi lesam laddha tava anusikkhamana
bahu puggala nanappakarake makatiya methunapatisevanadike
akusaladhamme karissantiti ayamettha adhippayo. Anekapariyayenati
imehi ananucchavikantiadina nayena vuttehi bahuhi karanehi.
Dubbharataya .pe. Kosajjassa avannam bhasitvati dubbharatadinam
vatthubhutassa asamvarassa avannam nindam garaham bhasitvati attho.
Yasma hi asamvare thitassa puggalassa atta dubbharatanceva
dupposatanca apajjati tasma asamvaro dubbharata dupposatati ca
vuccati. Yasma pana asamvare thitassa atta catusu paccayesu mahicchatam
@Footnote: 1. ito param vasaddena bhavitabbam.
Sineruppamanepi ca paccaye laddha asantutthitam apajjati tasma
asamvaro mahicchata asantutthitati ca vuccati. Yasma ca asamvare thitassa
atta ganasanganikaya ceva kilesasanganikaya ca samvattati kosajjanugato
ca hoti atthakusitavatthuparipuriya samvattati tasma asamvaro
sanganika ceva kosajjancati vuccati. Subharataya .pe.
Viriyarambhassa vannam bhasitvati subharatadinam vatthubhutassa samvarassa ca vannam
bhasitvati attho. Yasma hi asamvaram pahaya samvare thitassa atta
subharo hoti suposo catusu paccayesu appicchatam nittanhabhavam
apajjati ekamekasminca paccaye yathalabhayathabalayathasaruppavasena
tippabhedaya santutthiya samvattati tasma samvaro subharata ceva suposata
ca appiccho ca santuttho cati vuccati. Yasma pana asamvaram pahaya samvare
thitassa atta kilesanam sallekhataya ceva niddhunanataya ca samvattati
tasma samvaro sallekho ca dhuto cati vuccati. Yasma ca asamvaram pahaya
samvare thitassa atta kayavacanam appasadikam appasadaniyam asantamasaruppam
kayavaciduccaritam cittassa appasadikamappasadaniyam asantamasaruppam
akusalavitakkattayanca anupagamma tabbiparitassa kayavacisucaritassa
kusalavitakkattayasseva ca pasadikassa pasadaniyassa santassa saruppassa
paripuriya samvattati tasma samvaro pasadikoti vuccati. Yasma
pana asamvaram pahaya samvare thitassa atta sabbakilesapacayabhutaya vivattaya
atthaviriyarambhavatthuparipuriya ca samvattati tasma samvaro apacayoceva
viriyarambho cati vuccatiti. Bhikkhunam tadanucchavikam tadanulomikanti
Tattha sannipatitanam bhikkhunam yam idani sikkhapadam pannapessati
tassa anucchavikanceva anulomikanca yo cayam subharatadihi samvaro vutto
tassa anucchavikanceva anulomikanceva samvarappahanapatisamyuttam
asuttantanibaddham palivinimuttam okkantikadhammadesanam katvati attho. Bhagava
kira idisesu thanesu pancavannakusumamalam karonto viya ratanadamam
sajjento viya ye patikkhipanadhippaya asamvarabhirata te samparayikena
vattabhayena tajjento anekappakaram adinavam dassento ye sikkhakama
samvare thita te appekacce arahatte patitthapento appekacce
anagamisakadagamisotapattiphalesu upanissayavirahitepi saggamagge
patitthapento dighanikayappamanampi majjhimanikayappamanampi
dhammadesanam karoti. Tam sandhayetam vuttam bhikkhunam tadanucchavikam tadanulomikam
dhammim katham katvati. Tena hiti tena sudinnassa ajjhacarena
karanabhutena. Sikkhapadanti ettha sikkhitabbati sikkha. Pajjate iminati
padam. Sikkhaya padam sikkhapadam. Sikkhaya adhigamupayoti attho.
Athava mulam nissayo patitthati vuttam hoti. Methunaviratiya
methunasamvarassetam adhivacanam. Methunasamvaro hi tadannesam sikkhasankhatanam
silavipassanajhanamaggadhammanam vuttatthavasena padatta idha
sikkhapadanti adhippeto. Ayanca attho sikkhapadavibhange vuttanayena
veditabbo. Apica tadatthadipakam vacanampi sikkhapadanti veditabbam.
Vuttampi cetam sikkhapadanti yo tattha namakayo padakayo
niruttikayo byanjanakayoti. Athava yatha anabhijjha dhammapadanti vutte
Anabhijjha eko dhammakotthasoti attho hoti evamidhapi
sikkhapadanti sikkhakotthaso sikkhaya eko padesotipi attho
veditabbo. Dasa atthavase paticcati dasa karanavase
sikkhapadappannattihetuadhigamaniye hitavisese paticca agamma arabbha.
Dasannam hitavisesanam nippattim sampassamanoti vuttam hoti. Idani te
dasa atthavase dassento sanghasutthutayatiadimaha.
     Tattha sanghasutthuta nama sanghassa sutthubhavo. Sutthu devati
agatatthane viya sutthu bhanteti vacanasampaticchabhavo. Yo ca
tathagatassa vacanam sampaticchati tassa tam digharattam hitaya sukhaya hoti.
Tasma sanghassa sutthu bhanteti mama vacanasampaticchanattham pannapessami
asampaticchane adinavam sampaticchane ca anisamsam dassetva na
balakarena abhibhavitvati etamattham avikaronto aha sanghasutthutayati.
Sanghaphasutayati sanghassa phasubhavaya sahajivitaya sukhaviharatthayati
attho. Dummankunam puggalanam niggahayati dummanku
nama dussilapuggala ye mankutam apadiyamanapi dukkhena apajjanti
vitikkamam karonta va katva va na lajjanti tesam niggahatthaya.
Te hi sikkhapade asati kim tumhehi dittham kim sutam kim amhehi katam
katamasmim vatthusmim katamam apattim aropetva amhe nigganhathati
sangham vihethessanti sikkhapade pana sati te sangho sikkhapadam dassetva
dhammena vinayena satthu sasanena niggahessati. Tena vuttam dummankunam
puggalanam niggahayati .pesalanam bhikkhunam phasuviharayati
Pesalanam bhikkhunam phasuviharatthaya. Piyasila hi bhikkhu
kattabbakattabbam savajjanavajjam velam mariyadam ajananta
sikkhattayaparipuriya ghatamana sanditthamana 1- kilamanti ubbalha
honti kattabbakattabbam pana savajjanavajjam velam mariyadam natva
sikkhattayaparipuriya ghatanta na kilamanti na ubbalha honti. Tena
nesam sikkhapadappannapana phasuviharaya samvattati. Yo va dummankunam
niggaho sveva etesam phasuviharo. Dussilapuggale nissaya hi
uposatho na titthati pavarana na titthati sanghakammani nappavattanti
samaggi na hoti. Bhikkhu anekagga uddesaparipucchakammatthanadini
anuyunjitum na sakkonti. Dussilesu pana niggahitesu sabbopi
ayam upaddavo na hoti tato pesala bhikkhu phasum viharanti.
Evam pesalanam bhikkhunam phasuviharayati ettha dvidha attho veditabbo.
Ditthadhammikanam asavanam samvarayati ditthadhammika asava nama
asamvare thitena tasmimyeva attabhave pattabba
panippaharadandappaharahatthacchedapadacchedaakittiayasavipatisaradayo
dukkhavisesa. Iti imesam ditthadhammikanam asavanam samvaraya pidhanaya
agamanamaggathakanayati attho. Samparayikanam asavanam
patighatayati samparayika asava nama asamvare thitena katapapakammamulaka
samparaye narakadisu pattabba dukkhavisesa tesam patighatatthaya.
Patippassambhanatthaya vupasamanatthayati vuttam hoti. Appasannanam
@Footnote: 1. sandiddhamanati bhaveyya diha samsayeti dhatuto nipphannatta pariyonaddhatitiadisu
@nahadhatu viya.
Va pasadayati sikkhapadappannattiya hi sati sikkhapadappannattim
natva va yathapannattam patipajjamane bhikkhu disva va yepi
appasanna panditamanussa te yani vata loke mahajanassa
rajjanadussanamuyhanatthanani tehi ime samana sakyaputtiya araka virata
viharanti dukkaram vata karonti bhariyam vata karontiti pasadam
apajjanti vinayapitake potthakam disva micchaditthikativedi brahmano
viya. Tena vuttam appasannanam va pasadayati. Pasannanam va
bhiyyobhavayati yepi sasane pasanna kulaputta tepi sikkhapadappannattim
va natva yathapannattam patipajjamane bhikkhu va disva
aho ayya dukkarakarino ye yavajivam ekabhattam brahmacariyam
vinayasamvaram anupalentiti bhiyyo bhiyyo pasidanti. Tena vuttam pasannanam
va bhiyyobhavayati. Saddhammatthitiyati tividho saddhammo
pariyattisaddhammo patipattisaddhammo adhigamasaddhammoti. Tattha
pitakattayasangahitam sabbampi buddhavacanam pariyattisaddhammo nama. Terasa
dhutangaguna cuddasa khandhakavattani dveasiti mahavattani silasamadhivipassanati
ayam patipattisaddhammo nama. Cattaro ariyamagga cattari
ca samannaphalani nibbanancati ayam adhigamasaddhammo nama. So
sabbopi yasma sikkhapadappannattiya sati bhikkhu sikkhapadanca
tassa vibhanganca tadatthajotanattham annanca buddhavacanam pariyapunanti
yathapannattanca patipajjamana patipattim puretva patipattiya
adhigantabbam lokuttaradhammam adhigacchanti tasma sikkhapadappannattiya
Ciratthitiko hoti. Tena vuttam saddhammatthitiyati.
Vinayanuggahayati sikkhapadappannattiya hi sati samvaravinayo ca pahanavinayo
ca samathavinayo ca pannattivinayo cati catubbidhopi vinayo anuggahito
hoti upatthambhito supatthambhito. Tena vuttam vinayanuggahayati.
Sabbaneva cetani padani sikkhapadam pannapessamiti imina
vacanena saddhim yojetabbani. Tatrayam pathamapacchimapadayojana
sanghasutthutaya sikkhapadam pannapessami .pe. Vinayanuggahaya
sikkhapadam pannapessamiti. Apicettha yam sanghasutthu tam sanghaphasu
yam sanghaphasu tam dummankunam puggalanam niggahayati evam
sankhalikanayam yam sanghasutthu tam sanghaphasu yam sanghasutthu tam dummankunam
puggalanam niggahayati evanca ekekapadamulakam dasakkhattum yojanam
katva yam vuttam parivare 1-
       atthasatam dhammasatam      dve niruttisatani ca
       cattari ca nanasatani               atthavase pakaraneti
tam sabbam veditabbam. Tam panetam yasma parivareyeva avibhavissati
tasma idha na vannitanti.
     Evam sikkhapadappannattiya anisamsam dassetva tasmim
sikkhapade bhikkhuhi kattabbakiccam dipento evanca pana bhikkhave imam
sikkhapadam uddiseyyathati aha. Kim vuttam hoti. Bhikkhave imam
pana maya iti sandassitanisamsam sikkhapadam evam patimokkhuddese
@Footnote: 1. vi. pa. 8/357.
Uddiseyyatha ca pariyapuneyyatha ca dhareyyatha ca annesanca
vaceyyathati. Atirekanayanattho hi ettha casaddo tenayamattho
anito hotiti. Idani yam vuttam imam sikkhapadanti tam dassento
yo pana bhikkhu methunam dhammam patiseveyya parajiko hoti asamvasoti
aha. Evam mulacchejjavasena dalham katva pathamaparajike
pannatte aparampi anuppannattatthaya makkativatthu udapadi.
Tassuppattidipanatthametam vuttam evancidam bhagavata bhikkhunam  sikkhapadam
pannattam hotiti. Tassattho bhagavata bhikkhunam idam sikkhapadam
evam pannattam hoti ca idanca annam vatthu udapaditi.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 1 page 234-266. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=1&A=4913&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=1&A=4913&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=1&i=10              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=1&A=316              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=1&A=340              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=1&A=340              Contents of The Tipitaka Volume 1 http://84000.org/tipitaka/read/?index_1

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]