บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
ว่าด้วยทุคคติ๑- ๑- คำว่า ทุคคติมี ๒ คือทุคคติและตัณหาที่มีรูปเป็นต้นเป็นอารมณ์ คือหมายความว่า ตัณหานั้นมีชื่อว่า บัดนี้ ชื่อว่าเรื่องทุคคติ. ในเรื่องนั้น ชนเหล่าใดถือเอาทุคคติแม้ทั้ง ๒ คือ ทุคคติ ๑ ตัณหาอันมีรูปเป็นต้นเป็นอารมณ์ของทุคคติสัตว์ ๑ เพราะไม่จำแนกประเภทอย่างนั้น จึงกล่าวว่า บุคคลผู้มีทิฏฐิสมบัติละทุคคติได้โดยไม่เหลือเลย ดังนี้ ดุจลัทธินิกายอุตตราปถกะทั้งหลาย คำถามของสกวาทีหมายถึงชนเหล่านั้น คำตอบรับรองเป็นของปรวาที. คำว่า บุคคลผู้มีทิฏฐิสมบัติ หมายถึง พระโสดาบันพึงยินดีในรูปอันยังสัตว์ให้เกิดในอบาย เป็นต้น สกวาทีกล่าวเพื่อท้วงด้วยอำนาจลัทธิของปรวาทีว่า พระโสดาบันละทุคคติไม่ได้. ที่เหลือในที่นี้มีอรรถตื้นทั้งนั้นแล. คำว่า บุคคลผู้มีทิฏฐิสมบัติพึงเข้าถึงนรก เป็นต้น อธิบายว่า ท่านย่อมแสดงการละทุคคติ คืออบายภูมิ ๔ หรือย่อมแสดงการละตัณหาที่เป็นเหตุนำไปสู่ทุคคติ มิใช่แสดงถึงการละตัณหาอันมีรูปเป็นต้นเป็นอารมณ์ของทุคคติสัตว์ทั้งหลาย ฉะนั้น ข้อนี้จึงไม่สำเร็จประโยชน์ ดังนี้แล. อรรถกถาทุคคติกถา จบ. ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา กถาวัตถุปกรณ์ วรรคที่ ๑๒ ทุคคติกถา จบ. |