|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
 |
| |
    
พระเถระแม้นี้ได้บำเพ็ญบุญสมภารไว้ในพระพุทธเจ้าองค์ก่อนๆ สั่งสมบุญทั้งหลายอันเป็นอุปนิสัยแห่งพระนิพพานในภพนั้นๆ ในกาลแห่งพระผู้มีพระภาคเจ้าพระนามว่าสิทธัตถะ บังเกิดในตระกูลอันสมบูรณ์ด้วยสมบัติ บรรลุนิติภาวะ ดอกไม้เหล่านั้นได้ฟุ้งขึ้นสู่อากาศตั้งโดยอาการเป็นเพดาน. ลำดับนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสพยากรณ์ท่านว่า ในอนาคต เธอจักเป็นสาวกนามว่าจุนทะ ในศาสนาของพระผู้มีพระภาคเจ้าพระนามว่าโคดม. ด้วยบุญกรรมนั้น ท่านจุติจากอัตภาพนั้นแล้วเกิดใน เมื่อท่านบรรลุนิติภาวะแล้ว ญาติทั้งหลายขนานนามท่านว่า จุนทะ เพราะแปลง ส อักษร ให้เป็น จ อักษร เพราะทรวดทรงรูปและวัยของท่านเป็นสิ่งสวยงาม. ท่านเจริญวัยแล้ว เห็นโทษในการครองเรือนและอานิสงส์ในบรรพชา บวชในสำนักของพระเถระผู้เป็นพี่ชาย เจริญวิปัสสนาไม่นานนัก ก็บรรลุพระอรหัต. ท่านบรรลุพระอรหัตผล วันหนึ่งระลึกถึงบุพกรรมของตน เกิดโสมนัส เมื่อจะ คำนั้นมีอรรถอันท่านกล่าวไว้แล้วในหนหลังนั่นแล. แม้อรรถว่า อคฺฆิยํ มีอรรถตื้นทั้งนั้น. บทว่า วิติณฺณกงฺโข สมฺพุทฺโธ เชื่อมความว่า ท่านข้ามความสงสัยเสียได้ คือเป็นพระสัมพุทธเจ้าโดยไม่ต้องสงสัย เพราะท่านให้ความสงสัยสิ้นไป โดยการบรรลุมรรคจิต โดยพิเศษ. บทว่า ติณฺโณเฆหิ ปุรกฺขโต ความว่า ผู้อันพระขีณาสพห้อมล้อมคือแวดล้อม เพราะท่านข้าม คือก้าวล่วงโอฆะ ๔ มีกาโมฆะเป็นต้นได้แล้ว. พยากรณ์คาถามีอรรถตื้นทั้งนั้น. บทว่า อุปฏฺฐหึ มหาวีรํ ความว่า เราได้บำรุงคือได้กระทำการบำรุง พระ บทว่า อญฺเญ จ เปสเล พหู ความว่า ไม่ใช่เราได้บำรุงพระพุทธเจ้าอย่างเดียวเท่านั้นก็หาไม่. เชื่อมความว่า เราได้บำรุงท่านผู้มีศีล และพระสาวกเหล่าอื่นผู้บรรลุธรรมอันเลิศเป็นอันมาก และได้บำรุงพระสารีบุตรเถระผู้เป็นพี่ชายของเรา. บทว่า ภาตรํ เม อุปฏฺฐหิตฺวา ความว่า เราได้บำรุงพี่ชายของเราแล้วทำวัตรปฏิบัติ ในกาลที่ท่านปรินิพพานแล้ว เพราะท่านปรินิพพานก่อนพระผู้มีพระภาคเจ้า เราก็ถือเอาพระธาตุของท่าน เกลี่ยลงในบาตรแล้วน้อมเข้าไปถวาย บทว่า อุโภ อตฺเถหิ ปคฺคยฺห ความว่า พระผู้มีพระภาคเจ้านั้นถือเอาพระธาตุที่เราให้แล้วนั้น โดยประการด้วยมือทั้งสองของพระ คำที่เหลือมีอรรถตื้นทั้งนั้นแล. จบวรรคที่ ๕ ----------------------------------------------------- รวมอปทานที่มีในวรรคนี้ คือ ๑. อุปาลีเถราปทาน ๒. โสณโกฏิยเวสสเถราปทาน ๓. ภัททิยกาฬิโคธายปุตตเถราปทาน ๔. สันนิฏฐาปกเถราปทาน ๕. ปัญจหัตถิยเถราปทาน ๖. ปทุมฉทนิยเถราปทาน ๗. สยนทายกเถราปทาน ๘. จังกมทายกเถราปทาน ๙. สุภัททเถราปทาน ๑๐. จุนทเถราปทาน คาถาในวรรคนั้นมี ๑๔๔ คาถา ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๑ เถราปทาน ๕. อุปาลีวรรค ๑๐. จุนทเถราปทาน (๕๐) จบ. |