บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
บทว่า มหาโพธิมโห อหุ ความว่า ได้มีการบูชาต้นไม้ที่ได้นามว่าต้นโพธิ์ เพราะเป็นสถานที่ประทับของพระผู้มีพระภาคเจ้าพระนามว่าวิปัสสี ผู้ทรงไว้ซึ่งจตุ บทว่า รุกฺขฏฺฐสฺเสว สมฺพุทฺโธ พระสัมพุทธเจ้าผู้เป็นเชษฐบุรุษของโลก ผู้องอาจ บทว่า ภควา ตมฺหิ สมเย ความว่า ในสมัยนั้น คือในเวลาที่ทำการบูชาต้นโพธิ์ พระผู้มีพระภาคเจ้ามีพระภิกษุสงฆ์แวดล้อมข้างหน้า. บทว่า วาจาสภิมุทีรยํ ความว่า เมื่อจะทรงเปล่งเสียงอันอ่อนสละ บทว่า สงฺขิตฺเตน จ เทเสนฺโต ความว่า เมื่อจะทรงแสดงคล้อยตามอัธยาศัยของเวไนยสัตว์และบุคคล จึงทรงแสดงไว้โดยย่อบ้าง โดยพิสดารบ้าง. บทว่า วิวิฏฺฏจฺฉโท ความว่า พระสัมพุทธเจ้าผู้มีกิเลสดังหลังคาอันเปิดแล้ว เพราะหลังคาที่ท่าน อธิบายว่า ทรงยังมหาชนนั้นให้ดับร้อนด้วยเทศนาพิเศษ คือระงับความเร่าร้อนลงได้. บทว่า ตสฺสาหํ ธมฺมํ สุตฺวาน ได้แก่ ได้ฟังพระธรรมของพระผู้มีพระภาคเจ้า ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๑ เถราปทาน ๓๑. ปทุมเกสริยวรรค ๔. ธรรมสัญญกเถราปทาน (๓๐๔) จบ. |