ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
 
อ่านอรรถกถา 32 / 1อ่านอรรถกถา 32 / 151อรรถกถา เล่มที่ 32 ข้อ 152อ่านอรรถกถา 32 / 153อ่านอรรถกถา 32 / 412
อรรถกถา ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๑ เถราปทาน ๑๕. ฉัตตวรรค
๑๐. ปัลลังกทายกเถราปทาน (๑๕๐)

               ๑๕๐. อรรถกถาปัลลังกทายกเถราปทาน               
               อปทานของท่านพระปัลลังกทายกเถระมีคำเริ่มต้นว่า สุเมธสฺส ภควโต ดังนี้.
               แม้พระเถระรูปนี้ก็ได้เคยบำเพ็ญกุศลมาแล้วในพระพุทธเจ้าพระองค์ก่อนๆ ได้สั่งสมบุญเพื่อบรรลุพระนิพพานไว้ตั้งหลายภพ.
               ในกาลแห่งพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงพระนามว่าสุเมธะ ท่านได้เกิดในตระกูลคฤหบดี เจริญวัยแล้ว สมบูรณ์ด้วยโภคทรัพย์สมบัติมากมาย เลื่อมใสในพระศาสดา ได้ฟังธรรมแล้วให้คนทำบัลลังก์อันสำเร็จด้วยรัตนะ ๗ ประการถวายแด่พระศาสดาพระองค์นั้นแล้ว ได้กระทำการบูชาเป็นการใหญ่.
               ด้วยบุญอันนั้น เขาจึงได้ท่องเที่ยวไปในเทวโลกและมนุษยโลก ได้เป็นผู้อันคนทั้งหลายบูชาแล้วในที่ทั้งปวงโดยลำดับ.
               ในพุทธุปบาทกาลนี้ เขาได้บังเกิดในตระกูลแห่งหนึ่งซึ่งสมบูรณ์ด้วยสมบัติ บรรลุนิติภาวะแล้ว ดำรงอยู่ในเพศฆราวาส ได้ฟังพระธรรมเทศนาของพระศาสดาแล้วเกิดความเลื่อมใส บวชแล้วไม่นานนักก็ได้บรรลุพระอรหัต ได้ปรากฏชื่อว่าปัลลังกทายกเถระ ตามชื่อแห่งบุญที่ตนได้ทำไว้ในกาลก่อน.
               แม้ในเรื่องข้างหน้า ก็พึงทราบเหมือนในเรื่องที่แล้วมาอย่างนั้นเหมือนกัน.
               วันหนึ่ง ท่านระลึกถึงบุพกรรมของตนได้เกิดความโสมนัสใจ เมื่อจะประกาศถึงเรื่องราวที่ตนเคยได้ประพฤติมาแล้วในกาลก่อน จึงกล่าวคำเริ่มต้นว่า สุเมธสฺส ภควโต ดังนี้.
               บทว่า ปลฺลงฺโก หิ มยา ทินฺโน ความว่า ชนทั้งหลาย่อมเข้าไปนั่งในที่ซึ่งกระทำบัลลังก์ คืออาสนะบุหนังเสมอขาอ่อน ที่ท่านเรียกว่าบัลลังก์.
               อธิบายว่า บัลลังก์นั้นทำด้วยรัตนะ ๗ ประการ เราได้บูชาถวายแล้ว.
               บทว่า สอุตฺตรสปจฺฉโท ความว่า ชื่อว่า สอุตฺตรสปจฺฉโท คือพร้อมทั้งผ้าสำหรับปิดเบื้องบนและเบื้องล่าง, ได้ผูกเป็นเพดานไว้เบื้องบนแล้วเอาผ้าอย่างดีคลุมอาสนะไว้.
               คำที่เหลือมีเนื้อความชัดแจ้งอยู่แล้วแล.
               จบอรรถกถาปัลลังกทายกเถราปทาน               
               จบอรรถกถาฉัตตวรรคที่ ๑๕               
               -----------------------------------------------------               

               รวมอปทานที่มีในวรรคนี้ คือ
                         ๑. อธิฉัตติยเถราปทาน
                         ๒. ถัมภาโรปกเถราปทาน
                         ๓. เวทิการกเถราปทาน
                         ๔. สปริวาริยเถราปทาน
                         ๕. อุมมาปุปผิยเถราปทาน
                         ๖. อนุโลมทายกเถราปทาน
                         ๗. มรรคทายกเถราปทาน
                         ๘. ผลกทายกเถราปทาน
                         ๙. วฏังสกิยเถราปทาน
                         ๑๐. ปัลลังกทายกเถราปทาน
               บัณฑิตประกาศคาถา ๕๖ คาถา.
               จบฉัตตวรรคที่ ๑๕               
               -----------------------------------------------------               

.. อรรถกถา ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๑ เถราปทาน ๑๕. ฉัตตวรรค ๑๐. ปัลลังกทายกเถราปทาน (๑๕๐) จบ.
อ่านอรรถกถา 32 / 1อ่านอรรถกถา 32 / 151อรรถกถา เล่มที่ 32 ข้อ 152อ่านอรรถกถา 32 / 153อ่านอรรถกถา 32 / 412
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=32&A=4219&Z=4241
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=50&A=4193
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=50&A=4193
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก  ๑๓  มิถุนายน  พ.ศ.  ๒๕๕๐
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :