พระบรมศาสดา เมื่อประทับอยู่ ณ พระเชตวันมหาวิหาร ทรงปรารภภิกษุผู้มีความเพียรย่อหย่อนเหมือนกัน ตรัสพระธรรมเทศนานี้ มีคำเริ่มต้นว่า “วายเมเถว ปุริโส” ดังนี้.
               เรื่องที่จะกล่าวในชาดกนี้นั้นทั้งหมด จักมีแจ้งในมหาชนกชาดก.
               ก็พระราชาประทับนั่งภายใต้พระเศวตฉัตร แล้วตรัสพระคาถานี้ ความว่า
               “ บุรุษผู้เป็นบัณฑิตพึงพยายามร่ำไป ไม่พึงเบื่อหน่าย เราประจักษ์ด้วยตนเองที่ว่ายน้ำขึ้นบกได้ ” ดังนี้.
               บรรดาบทเหล่านั้น บทว่า วายเมเถว ความว่า บุรุษผู้เป็นบัณฑิต ต้องกระทำความพยายามอยู่เรื่อยไป.
               บทว่า อุทกา ถลมุพฺภตํ ความว่า เราเห็นประจักษ์ตนเองว่า พ้นจากน้ำขึ้นสู่บนบกได้ คือตั้งอยู่บนบกได้.
               บัดนี้ ภิกษุผู้มีความเพียรย่อหย่อน บรรลุพระอรหัตผลแล้ว.
               พระเจ้าชนกราชได้มาเป็น พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ฉะนี้แล.

.. อรรถกถา เอกกนิบาตชาดก อาสิงสวรรค ๒. จูฬชนกชาดก ว่าด้วยเป็นคนควรพยายามร่ำไป จบ.

อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=27&A=348&Z=352
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=36&A=981
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=36&A=981
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก  ๑๘  ตุลาคม  พ.ศ.  ๒๕๔๖
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]