ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
 

อ่าน อรรถกถาหน้าต่างที่ [หน้าสารบัญ] [๑] [๒] [๓] [๔] [๕] [๖] [๗] [๘] [๙] [๑๐] [๑๑] [๑๒] [๑๓] [๑๔] [๑๕] [๑๖] [๑๗] [๑๘] [๑๙] [๒๐] [๒๑] [๒๒] [๒๓] [๒๔] [๒๕] [๒๖] [๒๗] [๒๘] [๒๙] [๓๐] [๓๑] [๓๒] [๓๓] [๓๔] [๓๕] [๓๖] [๓๗] [๓๘] [๓๙]อ่านอรรถกถา 25 / 1อ่านอรรถกถา 25 / 35อรรถกถา เล่มที่ 25 ข้อ 36อ่านอรรถกถา 25 / 38อ่านอรรถกถา 25 / 440
อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท พราหมณวรรคที่ ๒๖

หน้าต่างที่ ๓๘ / ๓๙.

               ๓๘. เรื่องพระอังคุลิมาลเถระ [๓๐๑]               
               ข้อความเบื้องต้น               
               พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน ทรงปรารภพระอังคุลิมาลเถระ ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า "อุสภํ" เป็นต้น.

               พระอังคุลิมาลไม่กลัวช้าง               
               เรื่องข้าพเจ้ากล่าวไว้ในคาถาวรรณนาว่า "น เว กทริยา เทวโลกํ วชนฺติ" เป็นต้นนั่นแล.
               จริงอยู่ ในที่นั้น ข้าพเจ้ากล่าวไว้ว่า
               ภิกษุทั้งหลายถามพระอังคุลิมาลว่า "ผู้มีอายุ ท่านเห็นช้างตัวดุร้าย ยืนกั้นฉัตรอยู่แล้ว ไม่กลัวหรือหนอ?" พระอังคุลิมาลตอบว่า "ไม่กลัว ผู้มีอายุ."
               ภิกษุเหล่านั้นกราบทูลพระศาสดาว่า "พระเจ้าข้า พระอังคุลิมาลพยากรณ์พระอรหัตด้วยคำไม่จริง."
               พระศาสดาตรัสว่า "ภิกษุทั้งหลาย อังคุลิมาลบุตรของเราย่อมไม่กลัว เพราะว่า ภิกษุทั้งหลายเช่นกับบุตรของเรา ผู้องอาจที่สุดในระหว่างพระขีณาสพผู้องอาจทั้งหลาย ย่อมไม่กลัว"
               ดังนี้แล้ว ตรัสพระคาถานี้ในพราหมณวรรคว่า :-
                         ๓๘.  อุสภํ ปวรํ วีรํ    มเหสึ วิชิตาวินํ
                         อเนชํ นฺหาตกํ พุทฺธํ    ตมหํ พฺรูมิ พฺราหมณํ.
                                   เราเรียกบุคคลผู้องอาจ ประเสริฐ แกล้วกล้า
                         แสวงหาคุณอันใหญ่ ผู้ชนะโดยวิเศษ ไม่หวั่นไหว
                         ผู้ล้างแล้ว ผู้รู้นั้นว่า เป็นพราหมณ์.

               แก้อรรถ               
               พึงทราบเนื้อความแห่งพระคาถานั้นว่า :-
               เราเรียกบุคคลนั้น คือเห็นปานนั้น ผู้ชื่อว่าองอาจ เพราะความเป็นผู้เช่นกับโคอุสภะ ด้วยอรรถว่าเป็นผู้ไม่หวาดเสียว
               ชื่อว่าประเสริฐ เพราะอรรถว่าสูงสุด
               ชื่อว่าผู้แกล้วกล้า เพราะถึงพร้อมด้วยความเป็นผู้กล้าหาญ
               ชื่อว่าผู้แสวงหาคุณอันใหญ่ เพราะความเป็นผู้แสวงหาคุณอันใหญ่ มีศีลขันธ์เป็นต้น
               ชื่อว่าผู้ชนะโดยวิเศษ เพราะความที่มารทั้ง ๓ อันตนชนะแล้ว
               ชื่อว่าผู้ล้างแล้ว เพราะความเป็นผู้มีกิเลสอันล้างแล้ว
               ชื่อว่าผู้รู้ เพราะความเป็นผู้รู้สัจจะทั้ง ๔ ว่า เป็นพราหมณ์.
               ในกาลจบเทศนา ชนเป็นอันมากบรรลุอริยผลทั้งหลาย มีโสดาปัตติผลเป็นต้น ดังนี้แล.

               เรื่องพระอังคุลิมาลเถระ จบ.               
               -----------------------------------------------------               

.. อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท พราหมณวรรคที่ ๒๖
อ่านอรรถกถาหน้าต่างที่ [หน้าสารบัญ] [๑] [๒] [๓] [๔] [๕] [๖] [๗] [๘] [๙] [๑๐] [๑๑] [๑๒] [๑๓] [๑๔] [๑๕] [๑๖] [๑๗] [๑๘] [๑๙] [๒๐] [๒๑] [๒๒] [๒๓] [๒๔] [๒๕] [๒๖] [๒๗] [๒๘] [๒๙] [๓๐] [๓๑] [๓๒] [๓๓] [๓๔] [๓๕] [๓๖] [๓๗] [๓๘] [๓๙]
อ่านอรรถกถา 25 / 1อ่านอรรถกถา 25 / 35อรรถกถา เล่มที่ 25 ข้อ 36อ่านอรรถกถา 25 / 38อ่านอรรถกถา 25 / 440
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=25&A=1301&Z=1424
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=25&A=2016
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=25&A=2016
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก  ๓  ธันวาคม  พ.ศ.  ๒๕๔๘
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :