บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
ความประพฤติดี หรือความประพฤติงาม ชื่อว่าสุจริต. ความประพฤติดีด้วยกาย หรือความประพฤติดีที่เป็นไปแล้วทางกาย ชื่อว่ากายสุจริต. แม้ในบทที่เหลือก็มีนัยนี้เหมือนกัน. ก็แม้ในพระสูตรนี้มีกล่าวถึง ๒ อย่างเหมือนกัน คือด้วยสามารถแห่งบัญญัติ และด้วยสามารถแห่งกรรมบถ. การไม่ละเมิดสิกขาบทที่ทรงบัญญัติไว้แล้วทางกายทวาร ชื่อว่าเป็นกายสุจริต. การไม่ละเมิดสิกขาบทที่ทรงบัญญัติไว้แล้วทางวจีทวาร ชื่อว่าเป็นวจีสุจริต. การไม่ละเมิดสิกขาบทที่ทรงบัญญัติไว้แล้วทั้ง ๒ ทวาร ชื่อว่าเป็นมโนสุจริต. เพราะฉะนั้น บรรดากถาทั้งสองอย่างนั้น นี้เป็นบัญญัติกถา. ส่วนเจตนาบ้าง วิรัติบ้าง ๓ อย่างที่เกิดขึ้นแล้วแก่บุคคลผู้งดเว้นจากปาณาติบาตเป็นต้น ชื่อว่ากายสุจริต. เจตนาบ้าง วิรัติบ้าง ๔ อย่างที่เกิดขึ้นแก่ผู้งดเว้นไปจากมุสาวาทเป็นต้น ชื่อว่าเป็นวจีสุจริต. ธรรมที่สัมปยุตด้วยเจตนา ๓ อย่างคือ อนภิชฌา อัพยาบาท สัมมาทิฏฐิเป็นมโนสุจริต. นี้แลคือการกล่าวตามกรรมบถ. คำที่เหลือมีนัยดังกล่าวแล้ว. จบอรรถกถาสุจริตสูตรที่ ๖ ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา ขุททกนิกาย อิติวุตตกะ ติกนิบาต ทุติยวรรค สุจริตสูตร จบ. |