ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
 

อ่าน อรรถกถาหน้าต่างที่ [หน้าสารบัญ] [๑] [๒] [๓] [๔] [๕] [๖] [๗] [๘] [๙] [๑๐] [๑๑] [๑๒] [๑๓] [๑๔]อ่านอรรถกถา 25 / 1อ่านอรรถกถา 25 / 17อรรถกถา เล่มที่ 25 ข้อ 18อ่านอรรถกถา 25 / 19อ่านอรรถกถา 25 / 440
อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท สหัสสวรรคที่ ๘

หน้าต่างที่ ๕ / ๑๔.

               ๕. เรื่องพราหมณ์ผู้เป็นลุงของพระสารีบุตรเถระ [๘๕]               
               ข้อความเบื้องต้น               
               พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระเวฬุวัน ทรงปรารภพราหมณ์ผู้เป็นลุงของพระสารีบุตรเถระ ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า "มาเส มาเส" เป็นต้น.

               พระเถระพาลุงไปเฝ้าพระศาสดา               
               ได้ยินว่า พระเถระไปสู่สำนักของพราหมณ์นั้นแล้ว ถามว่า "พราหมณ์ ท่านทำกุศลอะไรๆ บ้างหรือหนอแล?"
               พราหมณ์. ทำ ขอรับ.
               พระเถระ. ทำกุศลอะไร?
               พราหมณ์. ผมก็ให้ทาน ด้วยบริจาคทรัพย์พันหนึ่ง ทุกๆ เดือน.
               พระเถระ. ให้แก่ใคร?
               พราหมณ์. ให้แก่พวกนิครนถ์ ขอรับ.
               พระเถระ. ปรารถนาอะไร?
               พราหมณ์. พรหมโลก ขอรับ.
               พระเถระ. ก็นี้เป็นทางแห่งพรหมโลกหรือ?
               พราหมณ์. อย่างนั้น ขอรับ.
               พระเถระ. ใครกล่าวอย่างนี้?
               พราหมณ์. พวกอาจารย์ของผมกล่าว ขอรับ.

               เรื่องพราหมณ์ผู้เป็นลุงของพระสารีบุตร               
               พระเถระกล่าวว่า "ท่านไม่รู้ทางแห่งพรหมโลกทีเดียว แม้พวกอาจารย์ของท่านก็ไม่รู้, พระศาสดาพระองค์เดียวเท่านั้นทรงรู้ มาเถิด พราหมณ์, ฉันจะทูลอาราธนาให้พระองค์ตรัสบอกทางแห่งพรหมโลกแก่ท่าน" ดังนี้แล้ว พาพราหมณ์นั้น นำไปสู่สำนักของพระศาสดา กราบทูลเรื่องนั้นว่า "พราหมณ์ผู้นี้กล่าวอย่างนี้ พระเจ้าข้า" แล้วกราบทูลว่า "ดีละหนอ ขอพระองค์ตรัสบอกทางแห่งพรหมโลกแก่พราหมณ์นั้น."

               พระศาสดาทรงแสดงธรรมโปรดพราหมณ์               
               พระศาสดาตรัสถามว่า "ได้ยินว่า อย่างนั้นหรือ? พราหมณ์" เมื่อพราหมณ์นั้นทูลว่า "อย่างนั้น พระโคดมผู้เจริญ" จึงตรัสว่า "พราหมณ์ การแลดูสาวกของเราด้วยจิตอันเลื่อมใสเพียงครู่เดียว หรือการถวายอาหารวัตถุเพียงภิกษาทัพพีเดียว มีผลมากแม้กว่าทานที่ท่านเมื่อให้อย่างนั้น ให้แล้วตั้ง ๑๐๐ ปี"
               เมื่อจะทรงสืบอนุสนธิแสดงธรรม จึงตรัสพระคาถานี้ว่า :-
                         ๕. มาเส มาเส สหสฺเสน    โย ยเชถ สตํ สมํ
                         เอกญฺจ ภาวิตตฺตานํ    มุหุตฺตมปิ ปูชเย
                         สา เยว ปุชนา เสยฺโย    ยญฺเจ วสฺสสตํ หุตํ.
                         ผู้ใด พึงบูชาด้วยทรัพย์พันหนึ่งทุกๆ เดือน สิ้น ๑๐๐ ปี,
                         ส่วนการบูชานั้นนั่นแล ของผู้ที่พึงบูชาท่านผู้มีตนอบรม
                         แล้วคนเดียวแม้ครู่หนึ่ง ประเสริฐกว่าการบูชาของผู้นั้น,
                         การบูชาสิ้น ๑๐๐ ปีจะประเสริฐอะไรเล่า?

               แก้อรรถ               
               บรรดาบทเหล่านั้น บทว่า สหสฺเสน ความว่า ด้วยการบริจาคทรัพย์พันหนึ่ง.
               บาทพระคาถาว่า โย ยเชถ สตํ สมํ ความว่า ผู้ใดเมื่อบริจาคทรัพย์พันหนึ่งทุกๆ เดือน พึงให้ทานแก่โลกิยมหาชน สิ้น ๑๐๐ ปี.
               บาทพระคาถาว่า เอกญฺจ ภาวิตตฺตานํ ความว่า ส่วนผู้ใดพึงบูชาท่านผู้มีตนอบรมแล้ว ด้วยอำนาจแห่งคุณผู้เดียว โดยที่สุดเบื้องต่ำเป็นพระโสดาบัน โดยที่สุดเบื้องสูงเป็นพระขีณาสพ ผู้มาถึงแทบประตูเรือน ด้วยอำนาจถวายภิกษาทัพพีหนึ่ง ด้วยอำนาจถวายอาหารพอยังอัตภาพให้เป็นไปได้ หรือด้วยเพียงถวายผ้าเนื้อหยาบ, บูชาของผู้นั้นนั่นแลประเสริฐ คือล้ำเลิศ ได้แก่สูงสุดกว่าความบูชาอันบุคคลนอกนี้บูชาแล้ว สิ้น ๑๐๐ ปี.
               ในเวลาจบเทศนา พราหมณ์นั้นบรรลุโสดาปัตติผลแล้ว ชนแม้เหล่าอื่นเป็นอันมากบรรลุอริยผลทั้งหลาย มีโสดาปัตติผลเป็นต้น ดังนี้แล.

               เรื่องพราหมณ์ผู้เป็นลุงของพระสารีบุตรเถระ จบ.               
               ----------------------------------------------------               

.. อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท สหัสสวรรคที่ ๘
อ่านอรรถกถาหน้าต่างที่ [หน้าสารบัญ] [๑] [๒] [๓] [๔] [๕] [๖] [๗] [๘] [๙] [๑๐] [๑๑] [๑๒] [๑๓] [๑๔]
อ่านอรรถกถา 25 / 1อ่านอรรถกถา 25 / 17อรรถกถา เล่มที่ 25 ข้อ 18อ่านอรรถกถา 25 / 19อ่านอรรถกถา 25 / 440
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=25&A=544&Z=586
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=21&A=1780
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=21&A=1780
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก  ๒๒  พฤศจิกายน  พ.ศ.  ๒๕๔๘
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :