บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
บทว่า อิทมฺเม เจตโส ลีนตฺตํ ความว่า เมื่อจิตหดหู่เกิดขึ้นแล้ว ภิกษุย่อมรู้ตามสภาวะความเป็นจริงว่า จิตของเรานี้หดหู่ จิตไปตามถีนมิทธะ ชื่อว่าจิตหดหู่ในภายใน. จิตที่กวัดแกว่งไปในกามคุณ ๕ ชื่อว่าจิตฟุ้งไปในภายนอก. บทว่า เวทนา เป็นต้น พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงถือเอาด้วยอำนาจมูลแห่งธรรมอันเป็นเครื่องเนิ่นช้า. ด้วยว่าเวทนาเป็นมูลของทิฏฐิ เพราะทิฏฐิเกิดขึ้นในอวิภูตารมณ์ อารมณ์ที่ไม่ชัดแจ้ง. วิตกเป็นมูลแห่งมานะ เพราะอัสมิมานเกิดขึ้นด้วยอำนาจวิตก. บทว่า สปฺปายา สมฺปาเยสุ ได้แก่ ที่เป็นอุปการะและไม่เป็นอุปการะ. บทว่า นิมิตฺตํ ได้แก่ เหตุ. คำที่เหลือในบททั้งปวงง่ายทั้งนั้นแล. จบอรรถกถาปฐมปฏิสัมภิทาสูตรที่ ๗ ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา อังคุตตรนิกาย สัตตกนิบาต ปฐมปัณณาสก์ เทวตาวรรคที่ ๔ ๗. ปฏิสัมภิทาสูตรที่ ๑ จบ. |