บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
บทว่า จนฺทิกาปุตฺโต ได้แก่ พระเถระชื่อจันทิกาปุตตะ ปรากฏชื่อตามมารดา. บทว่า เจตสา จิตตํ สุปริจิตํ โหติ ความว่า ระเบียบความประพฤติของจิตอันภิกษุอบรมดีแล้ว คือเจริญดีแล้ว ให้สูงๆ ขึ้นไป ด้วยระเบียบความประพฤติของจิต. บทว่า เนวสฺสจิตฺตํ ปริยาทิยนฺติ ได้แก่ อารมณ์เหล่านั้นไม่สามารถเพื่อหน่วงเหนี่ยวจิตตุปบาทของพระขีณาสพนั่นให้สิ้นไป แล้วตั้งอยู่ได้. บทว่า อมิสฺสีกตํ ได้แก่ จิตไม่คลุกเคล้าด้วยอารมณ์เหล่านั้น เพราะอารมณ์เหล่านั้นไม่ติดอยู่. บทว่า อาเนญฺชปฺปตฺตํ ได้แก่ ถึงความไม่หวั่นไหว คือความไม่ดิ้นรน. บทว่า สิลายูโป ได้แก่ เสาหิน. บทว่า โสฬสกุกฺกุโก ได้แก่ ยาว ๑๖ ศอก. บทว่า เหฏฐาเนมงฺคมา ได้แก่ หยั่งลงไปใต้หลุม. บทว่า อุปริเนมสฺส ได้แก่ บนหลุม. บทว่า สุนิขาตตฺตา ได้แก่ เอาสากเหล็กตอก ฝังจนลึก. ในบทว่า เอวเมวโข นี้ พึงเห็นพระขีณาสพดุจเสาหิน กิเลสอันเกิดขึ้นในทวาร ๖ ดุจลมพายุ. พึงทราบความที่กิเลสอันเกิดขึ้นในทวาร ๖ ไม่สามารถยังจิตของพระขีณาสพให้หวั่นไหวได้ ดุจความที่ลมอันพัดมาจาก ๔ ทิศไม่สามารถให้เสาหินหวั่นไหวได้ฉะนั้น. แม้ในสูตรนี้ กล่าวถึงพระขีณาสพเท่านั้น. จบอรรถกถาทุติยสิลายูปสูตรที่ ๖ ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา อังคุตตรนิกาย นวกนิบาต ปัณณาสก์ สัตตาวาสวรรคที่ ๓ ๖. สิลายูปสูตรที่ ๒ จบ. |