บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
บทว่า เปหีติ วุตฺโต ความว่า ม้าอาชาไนยนั้นอันสารถีกล่าวว่า จงไป. บทว่า ปฏฺฐิโต รถํ ปวตฺเตติ ความว่า เอากระดูกคอบีบแอกแล้วพารถถอยไปทางส่วนทิศเบื้องหลัง. บทว่า ปจฺฉา ลงฺฆิปติ กุพฺพรํ หนฺติ ความว่า ยกเท้าหลังทั้ง ๒ ข้างขึ้นแล้วเอาเท้าทั้ง ๒ นั้นกระแทกทำลายธูปรถ. บทว่า ติทณฺฑํ ความว่า ทำลายไม้ ๓ อันที่อยู่ข้างหน้ารถ. บทว่า รถีสาย สตฺถึ อุสฺสชฺชิตฺวา ความว่า ค้อมศีรษะลงให้แอกถึงพื้นดิน ใช้ขากระแทกงอนรถ. บทว่า อชฺโฌมทฺทติ ความว่า ใช้ขาหน้าทั้ง ๒ เหยียบงอนรถยืนอยู่. บทว่า อพฺพฏุมํ๑- รถํ กโรติ ความว่า ยกรถขึ้นโขดดินหรือที่มีหนาม. บทว่า อนาทิยิตฺวา ได้แก่ ความไม่ใส่ใจ คือไม่นำพา. บทว่า ขาธานํ ได้แก่ บังเหียนเหล็กที่เขาใส่ไว้เพื่อติดกับปาก (ม้า). บทว่า ขีลฏฺฐายี ความว่า ม้ายืน ๔ เท้าไม่ไหวติงเหมือนเสา แล้วหยุดอยู่กับที่เช่นเดียวกับเสาเขื่อน. พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสวัฏฏะอย่างเดียวในพระสูตรนี้. ____________________________ ๑- ม. อุพฺพฎมํฯ จบอรรถกถาขฬุงคสูตรที่ ๔ ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา อังคุตตรนิกาย อัฏฐกนิบาต ปัณณาสก์ มหาวรรคที่ ๒ ๔. ขฬุงคสูตร จบ. |