ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
 
อ่านอรรถกถา 22 / 1อ่านอรรถกถา 22 / 57อรรถกถา เล่มที่ 22 ข้อ 58อ่านอรรถกถา 22 / 59อ่านอรรถกถา 22 / 388
อรรถกถา อังคุตตรนิกาย ปัญจกนิบาต ทุติยปัณณาสก์ นิวรณวรรคที่ ๑
๘. กุมารลิจฉวีสูตร

               อรรถกถากุมารลิจฉวีสูตรที่ ๘               
               พึงทราบวินิจฉัยในกุมารลิจฉวีสูตรที่ ๘ ดังต่อไปนี้ :-
               บทว่า สชฺชานิ ธนูนิ ความว่า ถือเอาธนูที่ขึ้นสายแล้ว. บทว่า ภวิสฺสนฺติ วชฺชี ได้แก่ เจ้าวัชชีจักเจริญ.
               บทว่า อปาฏุกา ความว่า อาศัยความไม่เจริญ เป็นผู้กระด้างเพราะมานะ.
               บทว่า ปจฺฉาลิยํ ขิปนฺติ ความว่า เดินไปข้างหลังแล้วเตะหลัง.
               ในบททั้งหลายมีบทว่า รฏฺฐิกสฺส เป็นต้น
               ผู้ชื่อว่ารัฏฐิกะ เพราะกิน [ปกครอง] แว่นแคว้น. ผู้ชื่อว่าเปตตนิกะ เพราะกิน [ปกครอง] ทรัพย์มรดกที่บิดาให้ไว้. ผู้ชื่อว่าเสนาบดี เพราะเป็นเจ้าเป็นใหญ่แห่งกองทัพ [นายพล].
               บทว่า คามคามิกสฺส คือ ผู้เป็นหัวหน้าหมู่บ้านของชาวบ้านทั้งหลาย อธิบายว่า ผู้ปกครองหมู่บ้าน.
               บทว่า ปูคคามณิกสฺส คือ หัวหน้าหมู่. บทว่า กุเลสุ คือ ในตระกูลนั้นๆ.
               บทว่า ปจฺเจกาธิปจฺจํ กาเรนฺติ คือ ครอบครองอธิปัตย์ความเป็นใหญ่แต่ผู้เดียว.
               บทว่า กลฺยาเณน มนสา อนุกมฺปนฺติ คือ อนุเคราะห์ด้วยจิตอันดีงาม.
               บทว่า เขตฺตกมฺมนฺตสามนฺตสโพฺยหาเร ได้แก่ ชนผู้เป็นเจ้าของที่นาติดกับของตนโดยรอบของชาวนา และพนักงานรังวัดที่ถือเชือกและไม้วัดพื้นที่.
               บทว่า พลิปฏิคฺคาหิกา เทวตา ได้แก่ อารักขเทวดาที่เชื่อถือกันมาตามประเพณีของตระกูล.
               บทว่า ตา สกฺกโรติ ได้แก่ กระทำสักการะเทวดาเหล่านั้น ด้วยข้าวต้มและข้าวสวยอย่างดี.
               บทว่า กิจฺจกโร คือ เป็นผู้ช่วยกระทำกิจที่เกิดขึ้น.
               บทว่า เย จสฺส อุปชีวิโน ได้แก่ ชนผู้เข้าไปอาศัยกิจนั้นเลี้ยงชีพ.
               บทว่า อุภินฺนํเยว อตฺถาย ความว่า เป็นผู้ปฏิบัติเพื่อประโยชน์เกื้อกูลแก่ชนแม้ทั้งสอง.
               บทว่า ปุพฺพเปตานํ คือ ผู้ไปสู่ปรโลกแล้ว.
               บทว่า ทิฏฐธมฺเม จ ชีวตํ คือ ญาติผู้มีชีวิตอยู่ในปัจจุบัน. พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงญาติทั้งหลายในอดีตและปัจจุบันแม้ด้วยบททั้งสองนี้ ด้วยประการฉะนี้.
               บทว่า ปีติสญฺชนโน คือ ให้เกิดความยินดี. บทว่า ฆรมาวสํ แปลว่า อยู่ครองเรือน.
               บทว่า ปุชฺโช โหติ ปสํสิโย ความว่า ย่อมเป็นผู้อันเขาพึงบูชาและพึงสรรเสริญ.

               จบอรรถกถากุมารลิจฉวีสูตรที่ ๘               
               -----------------------------------------------------               

.. อรรถกถา อังคุตตรนิกาย ปัญจกนิบาต ทุติยปัณณาสก์ นิวรณวรรคที่ ๑ ๘. กุมารลิจฉวีสูตร จบ.
อ่านอรรถกถา 22 / 1อ่านอรรถกถา 22 / 57อรรถกถา เล่มที่ 22 ข้อ 58อ่านอรรถกถา 22 / 59อ่านอรรถกถา 22 / 388
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=22&A=1742&Z=1812
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=16&A=711
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=711
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก  ๒๓  มกราคม  พ.ศ.  ๒๕๕๐
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :