บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
พรรณนาพระสูตรว่าด้วยฐานะที่ไม่อาจเป็นได้ ๔ สูตร คําว่า เหตุที่ไม่ควรเข้าถึง (อนาคมนียวตฺถุ) ได้แก่ เหตุที่ไม่ควรเข้าใกล้ คํานี้เป็นชื่อของเวร ๕ ประการและทิฏฐิ ๒๒ ประการ คําว่า ภพที่ ๘ (อฏฺฐมํ ภวํ) ได้แก่ ปฏิสนธิจิตดวงที่ ๘ ในฝ่ายกามาวจร ในพระสูตรที่ ๙ บัณฑิตพึงทราบวินิจฉัยดังต่อไปนี้ คําว่า โดยถือมงคลตื่นข่าว (โกตุหลมงฺคเลน) ได้แก่ โดยถือสิ่งที่ได้เห็น สิ่งที่ได้ฟังและสิ่งที่ได้ทราบเป็นมงคล ในพระสูตรที่ ๑๑ บัณฑิตพึงทราบวินิจฉัยดังต่อไปนี้ คําเป็นต้นว่า ที่ตนเองกระทําไว้ (สยํ กตํ) ท่านกล่าวไว้แล้วด้วยอํานาจอัตตทิฏฐิ คําว่า ที่เกิดขึ้นเอง (อธิจฺจสมุปฺปนฺนํ) ได้แก่ ที่เกิดขึ้นโดยไม่มีเหตุ คําที่เหลือในที่ทั้งปวงง่ายทั้งนั้นแล ๘-๑๑. อภพฺพฏฺฐานสุตฺตจตุกฺกวณฺณนา ทฺวาสฏฺฐิยา จ ทิฏฺฐิคตานเมตํ อธิวจนํ. อฏฺฐมํ ภวนฺติ กามาวจเร อฏฺฐมํ ปฏิสนฺธึ. นวเม โกตุหลมงฺคเลนาติ ทิฏฺฐสุตมุตมงฺคเลน. ทสเม สยํ กตนฺติอาทีนิ อตฺตทิฏฺฐิวเสน วุตฺตานิ. อธิจฺจสมุปฺปนฺนนฺติ อเหตุนิพฺพตฺตํ. เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติ. ____________________________ @เชิงอรรถ: ๑ สี. อนนุคนฺตพฺพํ การณํ สีติวคฺโค นวโม. ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา อังคุตตรนิกาย ฉักกนิบาต ทุติยปัณณาสก์ สีติวรรคที่ ๔ ๘. สัตถริสูตร จบ. |