บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
บทว่า ติสฺโส นาม ภิกฺขุ ได้แก่ ภิกษุผู้เป็นสัทธิวิหาริกของพระเถระนั่นเอง. บทว่า มหิทฺธิโก มหานุภาโว ความว่า ภิกษุชื่อว่า มหิทฺธิโก เพราะมีฤทธิ์มาก โดยอรรถว่ายังกิจให้สำเร็จได้ (ตามประสงค์). ชื่อว่า มหานุภาโว เพราะมีอานุภาพมาก โดยอรรถว่าแผ่ขยายไปเนืองๆ. บทว่า จิรสฺสํ โข มาริส โมคฺคลฺลาน อิมํ ปริยายมกาสิ นี้เป็นคำทักทายที่น่ารักตามปกติของชาวโลก. อธิบายว่า ชาวโลกเห็นคนที่นานๆ มาบ้าง เห็นคนที่มีลักษณะน่าพอใจ ผู้ยังไม่เคยมาแล้วบ้าง จะกล่าวคำมีอาทิว่า พ่อมหาจำเริญ พ่อมาจากไหน? พ่อมหาจำเริญ นานๆ พ่อจึงจะมา พ่อมหาจำเริญ รู้ทางมาที่นี่ได้อย่างไร? พ่อหลงทางมาหรืออย่างไร? แต่ติสสพรหมนี้กล่าวอย่างนี้ เพราะเคยเห็นท่านมาแล้ว. แท้จริง พระเถระไปพรหมโลกนั่นแหละตามกาลที่ควร. บรรดาบทเหล่านั้น บทว่า ปริยายมกาสิ ความว่า ได้ทำไปตามวาระ. บทว่า ยทิทํ อิธาคมาย มีอธิบายที่ท่านกล่าวไว้ว่า นานๆ ท่านจะได้ทำวาระเพื่อจะมายังพรหมโลกนี้. บทว่า อิทมาสนํ ปญฺญฺตตํ ความว่า ติสสพรหมปูลาดพรหมบัลลังก์มีค่ามากแล้วอย่างนี้. บทว่า อเจจฺจปฺปสาเทน ความว่า ด้วยความเลื่อมใสอันสัมปยุตด้วยมรรคที่ไม่คลอนแคลนที่ตนได้บรรลุแล้ว. ในพระสูตรนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสโสดาปัตติมรรคญาณไว้. จบอรรถกถาโมคคัลลานสูตรที่ ๔ ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา อังคุตตรนิกาย ฉักกนิบาต ปฐมปัณณาสก์ เสขปริหานิยวรรคที่ ๔ ๔. โมคคัลลานสูตร จบ. |