บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
บทว่า อารภติ จ วิปฺปฏิสารี จ โหติ ความว่า ภิกษุพยายามล่วงอาบัติและเป็นผู้เดือดร้อนเพราะการล่วงอาบัตินั้นเป็นเหตุ. บทว่า เจโตวิมุตฺตึ ปญฺญาวิมุตฺตึ ได้แก่ อรหัตสมาธิ และอรหัตผลญาณ. บทว่า นปฺปชานาติ ได้แก่ ไม่รู้เพราะยังไม่บรรลุ. บทว่า อารภติ น วิปฺปฏิสารี โหติ ได้แก่ ต้องอาบัติแต่เป็นผู้ไม่เดือดร้อน เพราะออกจากอาบัติแล้ว. บทว่า น อารภติ วิปฺปฏิสาร โหติ ได้แก่ ต้องอาบัติคราวเดียว แล้วออกจากอาบัตินั้น ภายหลังไม่ต้องอีกก็จริง ถึงดังนั้นก็บรรเทาความเดือดร้อนไม่ได้. บทว่า น อารภติ น วิปฺปฏิสารี โหติ ได้แก่ ทั้งไม่ต้องอาบัติ ทั้งไม่เป็นผู้เดือดร้อน. บทว่า ตญฺจ เจโตวิมุตฺตึ ฯเปฯ นิรุชฺฌนฺติ ได้แก่ ยังไม่บรรลุพระอรหัต. ท่านกล่าวถึงพระขีณาสพโดยนัยที่ ๕. บทว่า อารภชา ได้แก่ ได้เกิดเพราะล่วงอาบัติ. บทว่า วิปฺปฏิสารชา ได้แก่ เกิดจากความเดือดร้อน. บทว่า ปวฑฺฒนฺติ ได้แก่ อาสวะทั้งหลายพอกพูนเพราะเกิดบ่อยๆ. บทว่า อารภเช อาสเว ปหาย ได้แก่ ละอาสวะทั้งหลายที่เกิดเพราะล่วงอาบัติ. ด้วยการแสดงอาบัติหรือด้วยการออกจากอาบัติ. บทว่า ปฏิวิโนเทตฺวา ได้แก่ นำออกด้วยการพิจารณาถึงความเป็นผู้ดำรงอยู่ในความบริสุทธิ์. บทว่า จิตฺตํ ปญฺญญฺจ ภาเวตุ ได้แก่ จงบำเพ็ญวิปัสสนาจิตและปัญญาอันสัมปยุตด้วยวิปัสสนาจิตนั่น. บทที่เหลือพึงทราบโดยอุบายนี้. จบอรรถกถาอารภสูตรที่ ๒ ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา อังคุตตรนิกาย ปัญจกนิบาต ตติยปัณณาสก์ ติกัณฑกีวรรคที่ ๕ ๒. อารภสูตร จบ. |