บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
บทว่า คิลานา วุฏฺฐิโต ความว่า พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงหายประชวร. บทว่า เคลญฺญา ความว่า จากความเป็นไข้. บทว่า อุปสงฺกมิ ความว่า พระเจ้ามหานามศากยะเสร็จเสวยพระกระยาหารเช้าแล้ว ทรงถือเอาระเบียบและของหอมเป็นต้นมีบริวารเป็นอันมากห้อมล้อมแล้ว เข้าไปเฝ้า (พระผู้มีพระภาคเจ้า). ด้วยบทว่า พาหายํ คเหตฺวา พึงทราบความว่า พระอานนท์เถระเจ้าไม่ได้จับพระพาหา (ของเจ้ามหานาม) ดึงมา (แต่) ลุกขึ้นจากอาสนะที่นั่งแล้ว ตรงไปยังเจ้ามหานาม ใช้นิ้วมือสะกิดที่พระพาหาเบื้องขวา แล้วนำออกไป ณ ส่วนข้างหนึ่ง. พระอานนท์เถระเจ้า ครั้นบอกศีลสมาธิและปัญญาอันเป็นของพระเสขะทั้ง ๗ จำพวกโดยนัยมีอาทิว่า ดูก่อนมหานาม พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสศีลที่เป็นเสขะไว้ก็มี ดังนี้ แล้วเมื่อจะบอกศีล สมาธิ ปัญญาของพระอเสขะด้วยสามารถแห่งอรหัตผลเบื้องสูง จึงแสดงว่า วิปัสสนาญาณที่เป็นเสขะและผลญาณที่เป็นอเสขะ เกิดขึ้นภายหลังสมาธิที่เป็นเสขะ และผลสมาธิที่เป็นอเสขะเกิดขึ้นภายหลังวิปัสสนาที่เป็นเสขะดังนี้. ส่วนสมาธิที่เป็นสัมปยุตธรรม พึงทราบว่า เกิดขึ้นไม่ก่อนไม่หลังกัน. จบอรรถกถาสักกสูตรที่ ๓ ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา อังคุตตรนิกาย ติกนิบาต ทุติยปัณณาสก์ อานันทวรรคที่ ๓ ๓. สักกสูตร จบ. |