บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
บทว่า เสสกํ วิสฺสชฺเชถ ความว่า ได้ยินว่า พวกอุบาสกและอุบาสิกากับด้วยพระเถระทั้งหลายนั่นแล เช็ดถาดสัมฤทธิ์แล้วคดข้าวปายาสให้แก่จิตตคฤหบดีนั้น จิตตคฤหบดีนั้นบริโภคข้าวปายาสเสร็จแล้ว ใคร่จะไปกับด้วยพระเถระทั้งหลายนั่นแล จึงคิดว่า อุบาสิกาจัดส่วนที่เหลืออยู่ในเรือนก่อน ส่วนทาสและกรรมกรในเรือนนี้ไม่ถูกเราว่าแล้ว จักไม่ช่วยจัด ข้าวปายาสอันประณีตนี้จักเสียไปด้วยอาการอย่างนี้ ดังนี้ เมื่ออนุญาตจึงกล่าวอย่างนี้แก่พระเถระเหล่านั้น. บทว่า กุฏฺฐิตํ คือ แห้ง. อธิบายว่า ข้างล่างร้อนจัดด้วยทรายร้อนและข้างบนร้อนจัดด้วยแดด ก็บทนี้เป็นบทไม่เจือปนในพระพุทธพจน์คือพระไตรปิฎก บทว่า ปเวลิยมาเนน คือ ความหดหู่. บทว่า สาธุ ขฺวสฺส ภนฺเต ความว่า พระมหกะคิดว่า เราจักทำความอยู่ผาสุกแก่พระเถระเหล่านั้น จึงกล่าวอย่างนี้. บทว่า อิทฺธาภิสงฺขารํ อภิสงฺขริ ได้แก่ ได้บันดาลฤทธิ์ด้วยการอธิษฐาน. ในการบันดาลฤทธิ์นี้ ย่อมมีบริกรรมต่างๆ อย่างนี้ว่า ขอลมเย็นอ่อนๆ จงพัดมา ขอฝนตั้งเค้าแล้ว จงโปรยลงมาทีละเม็ดๆ ดังนี้. การ ก็เมื่อบุคคลกระทำอย่างใดอย่างหนึ่ง ออกจากฌานอันเป็นบาททำบริกรรมแล้ว การอธิษฐานนั้นย่อมสำเร็จด้วยจิตอธิษฐานอันเป็นมหัคคตะเท่านั้นโดยระหว่างแห่งบริกรรม. บทว่า โอกาเสสิ คือ กระจายออกแล้ว จบอรรถกถามหกสูตรที่ ๔ ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา สังยุตตนิกาย สฬายตนวรรค จิตตคหปติปุจฉาสังยุตต์ ๔. มหกสูตร จบ. |