ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
 
อ่านอรรถกถา 16 / 1อ่านอรรถกถา 16 / 455อรรถกถา เล่มที่ 16 ข้อ 456อ่านอรรถกถา 16 / 462อ่านอรรถกถา 16 / 725
อรรถกถา สังยุตตนิกาย นิทานวรรค อนมตัคคสังยุตต์ ทุติยวรรคที่ ๒
เวปุลลปัพพตสูตรที่ ๑๐

               อรรถกถาเวปุลลปัพพตสูตรที่ ๑๐               
               พึงทราบวินิจฉัยในเวปุลลปัพพตสูตรที่ ๑๐ ดังต่อไปนี้.
               บทว่า ภูตปุพฺพํ ความว่า พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงนำเรื่องราวเรื่องหนึ่งในอดีตกาลมาแสดง.
               บทว่า สมญฺญา อุทปาทิ ได้แก่ บัญญัติ.
               บทว่า จตุเหน อาโรหนฺติ นี้ ท่านกล่าวหมายถึงคนมีกำลังปานกลาง.
               บทว่า อคฺคํ คือ สูงสุด. บทว่า ภทฺทยุคํ คือ คู่ที่ดี.
               บทว่า ตีเหน อาโรหนฺติ ความว่า ได้ยินว่า แผ่นดินหนาขึ้น ๑ โยชน์ระหว่างพระพุทธเจ้าทั้งสอง ด้วยคำมีประมาณเท่านี้ ภูเขานั้นสูง ๓ โยชน์.
               บทว่า อปฺปํ วา ภิยฺโย ความว่า ผู้อยู่เกินกว่า ๑๐๐ ปี น้อยกว่า ๑๐ ปีบ้าง. ผู้ที่ชื่อว่าอยู่ตลอด ๑๐๐ ปี ไม่มีอีก. แต่โดยสูงสุด สัตว์มีชีวิตอยู่ได้ ๖๐ ปีบ้าง ๘๐ ปีบ้าง ส่วนสัตว์ยังไม่ถึง ๑๐๐ ปี ตายไปในเวลา ๕ ปี หรือ ๑๐ ปีเป็นต้นก็มีมาก.
               คำว่า ก็พระผู้มีพระภาคเจ้ากกุสันธะบังเกิดในเวลามีอายุ ๔ หมื่นปี พระผู้มีพระภาคเจ้าโกนาคมนะบังเกิดในเวลามีอายุ ๓ หมื่นปี ดังนี้ ท่านจัดให้เป็นความเสื่อมโดยลำดับ. แต่ไม่พึงทราบว่า อายุเสื่อมอย่างนี้ เจริญแล้วๆ ก็เสื่อม.
               ถามว่า อย่างไร.
               ตอบว่า ครั้งแรก พระผู้มีพระภาคเจ้ากกุสันธะบังเกิดในเวลามีอายุ ๔ หมื่นปี ในกัปนี้แบ่งประมาณอายุออกเป็น ๕ ส่วน ดำรงอยู่ ๔ ส่วน ปรินิพพานแล้วในเมื่อส่วนที่ ๕ ยังมีอยู่. อายุนั้นเสื่อมลงถึง ๑๐ ปี กลับเจริญขึ้นอีกจนถึงอสงไขยปีแล้วกลับเสื่อม ดำรงอยู่ในเวลามีอายุ ๓ หมื่นปี. พระโกนาคมนะบังเกิดแล้วในกาลนั้น. แม้พระองค์ก็ปรินิพพานอย่างนั้นแล อายุสั้นเสื่อมลงถึง ๑๐ ปีกลับเจริญขึ้นอีกจนถึงอสงไขยปี แล้วก็เสื่อม ดำรงอยู่ในเวลามีอายุ ๒ หมื่นปี. พระผู้มีพระภาคเจ้ากัสสปะบังเกิดในกาลนั้น. แม้พระองค์ปรินิพพานแล้วอย่างนั้นแล อายุนั้นเสื่อมลงถึง ๑๐ ปีกลับเจริญขึ้นอีกจนถึงอสงไขยปี แล้วเสื่อมลงไปถึง ๑๐๐ ปี. ครั้งนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าของเราทรงอุบัติ.
               พึงทราบว่าอายุเสื่อมแล้วกลับเจริญ เจริญแล้วก็เสื่อม. พระพุทธเจ้าทั้งหลายทรงอุบัติในมนุษย์ มีประมาณอายุอันใดในกัปนั้น อันนั้นแลเป็นประมาณอายุแม้ของพระพุทธเจ้าเหล่านั้น.

               จบอรรถกถาเวปุลลปัพพตสูตรที่ ๑๐               
               จบทุติยวรรคที่ ๒               
               จบอรรถกถาอนมตัคคสังยุต               
               -----------------------------------------------------               

               รวมพระสูตรที่มีในวรรคนี้ คือ
                         ๑. ทุคคตสูตร
                         ๒. สุขิตสูตร
                         ๓. ติงสมัตตาสูตร
                         ๔. มาตุสูตร
                         ๕. ปิตุสูตร
                         ๖. ภาตุสูตร
                         ๗. ภคินีสูตร
                         ๘. ปุตตสูตร
                         ๙. ธีตุสูตร
                         ๑๐. เวปุลลปัพพตสูตร
               -----------------------------------------------------               

.. อรรถกถา สังยุตตนิกาย นิทานวรรค อนมตัคคสังยุตต์ ทุติยวรรคที่ ๒ เวปุลลปัพพตสูตรที่ ๑๐ จบ.
อ่านอรรถกถา 16 / 1อ่านอรรถกถา 16 / 455อรรถกถา เล่มที่ 16 ข้อ 456อ่านอรรถกถา 16 / 462อ่านอรรถกถา 16 / 725
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=16&A=5050&Z=5111
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=12&A=4017
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=4017
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก  ๒๙  กันยายน  พ.ศ.  ๒๕๔๙
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :