ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
 
อ่านอรรถกถา 15 / 1อ่านอรรถกถา 15 / 826อรรถกถา เล่มที่ 15 ข้อ 832อ่านอรรถกถา 15 / 834อ่านอรรถกถา 15 / 956
อรรถกถา สังยุตตนิกาย สคาถวรรค ยักขสังยุต
ปฐมสุกกาสูตรที่ ๙

               อรรถกถาปฐมสุกกาสูตรที่ ๙               
               พึงทราบวินิจฉัยในปฐมสุกกาสูตรที่ ๙ ต่อไปนี้ :-
               บทว่า รถิกาย รถิกํ ความว่า เมื่อถือเอาถนนสายหนึ่ง ไปจากถนนสายนั้น ยังถนนอีกสายหนึ่ง ได้ชื่อว่าจากถนนหนึ่งเข้าไปหาถนนหนึ่ง. แม้ในตรอกก็มีนัยนี้แล.
               ก็บทว่า รถิกา ในบทว่า รถิกาย นี้แปลว่า ถนน.
               บทว่า สิงฺฆาฏกํ แปลว่า ทางสี่แพร่ง.
               บทว่า กิมฺเม กตา ความว่า มนุษย์ทั้งหลายเหล่านั้นทำอะไรกัน คือทำอะไรอยู่.
               บทว่า มธุปิตาว เสยเร ความว่า ย่อมนอนเหมือนดื่มน้ำผึ้งมีกลิ่นหอม.
               นัยว่า คนดื่มน้ำผึ้งมีกลิ่นหอม ไม่สามารถจะยกศีรษะขึ้นได้ นอนไม่รู้สึกเลย เพราะฉะนั้น ยักษ์จึงกล่าวอย่างนี้.
               บทว่า ตญฺจ ปน อปฺปฏิวานียํ ความว่า ก็แล สุกกาภิกษุณีแสดงธรรมนั้น ใครจะคัดค้านไม่ได้.
               แท้จริง โภชนะข้างนอก แม้จะอร่อยจริง แต่ย่อมไม่ชอบใจแก่คนที่บริโภคบ่อยๆ พึงถูกห้าม คือพึงถูกนำออกด้วยคำว่า ท่านจงนำไปเถิด ประโยชน์อะไรด้วยโภชนะนี้เล่า. ธรรมนี้หาเป็นอย่างนั้นไม่.
               แท้จริง บัณฑิตทั้งหลายเมื่อฟังธรรมนี้ตลอดร้อยปีบ้าง พันปีบ้างก็ยังไม่อิ่มเลย. เพราะเหตุนั้น ยักษ์จึงกล่าวว่า ใครจะคัดค้านไม่ได้.
               บทว่า อเสจนกโมชวํ ได้แก่ มีโอชาซึ่งไม่ได้ปรุงแต่ง.
               เหมือนอย่างว่า แม้ข้าวปายาสไม่เจือปนสิ่งภายนอกเป็นต้น แต่เอาเนยใส น้ำผึ้งและตาลกรวดใส่ลงระคนให้เข้ากันแล้ว ย่อมมีโอชารสอร่อยฉันใด ธรรมนี้หาเป็นฉันนั้นไม่. ก็ธรรมนี้เป็นธรรมไพเราะและมีโอชาตามธรรมดาของตน จะเอาสิ่งอื่นมาใส่เข้าไปก็หามิได้. เพราะเหตุนั้น ยักษ์จึงกล่าวว่า มีโอชาโดยไม่ได้ปรุงแต่ง.
               บทว่า มญฺเญ สปฺปญฺญา ความว่า เหมือนบุรุษผู้เป็นบัณฑิตดื่มอยู่.
               บทว่า วลาหกมิว ปนฺถคู ความว่า เหมือนคนเดินทางฤดูร้อนจัด ดื่มน้ำไหลจากกลีบเมฆ ฉะนั้น.

               จบอรรถกถาปฐมสุกกาสูตรที่ ๙               
               -----------------------------------------------------               

.. อรรถกถา สังยุตตนิกาย สคาถวรรค ยักขสังยุต ปฐมสุกกาสูตรที่ ๙ จบ.
อ่านอรรถกถา 15 / 1อ่านอรรถกถา 15 / 826อรรถกถา เล่มที่ 15 ข้อ 832อ่านอรรถกถา 15 / 834อ่านอรรถกถา 15 / 956
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=15&A=6847&Z=6858
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=11&A=7727
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=11&A=7727
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก  ๒๘  กันยายน  พ.ศ.  ๒๕๔๙
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :