|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
 |
| |
    
บทว่า ธมฺมา ได้แก่ สัจจธรรม ๔. บทว่า อปฺปฏิวิทิตา ได้แก่ ยังมิได้แทงตลอดด้วยญาณ. บทว่า ปรวาเทสุ ได้แก่ ในวาทะอันประกอบด้วยทิฐิ ๖๒. จริงอยู่ วาทะเหล่านั้น ชื่อว่าวาทะของชนพวกอื่น เพราะเป็นวาทะของพวกเดียรถีย์อื่น นอกจากวาทะในศาสนานี้. บทว่า นียเร ได้แก่ ย่อมเคลื่อนไปตามธรรมดาของตนบ้าง บุคคลอื่นย่อมจูง (นำ) ไปบ้าง. ในบทเหล่านั้น เมื่อถือเอาวาทะว่าเที่ยงเป็นต้นเอง ชื่อว่าย่อมเคลื่อนไป. เมื่อถือเอาวาทะว่าเที่ยงนั้นตามถ้อยคำของผู้อื่น ชื่อว่าถูกผู้อื่นจูงไป. บทว่า กาโล เตสํ ปพุชฺฌิตุํ อธิบายว่า กาลนี้ เป็นกาลสมควรเพื่อจะตื่นของบุคคลเหล่านั้น. จริงอยู่ พระพุทธเจ้าทรงอุบัติขึ้นในโลก พระธรรมอันพระองค์ย่อมทรงแสดง พระสงฆ์เป็นผู้ปฏิบัติดีแล้ว ทั้งปฏิปทาก็เจริญ เทวดาจึงกล่าวว่า ก็มหาชนเหล่านี้หลับแล้วในวัฏฏะ ยังไม่ตื่น ดังนี้. ในบทว่า สมฺพุทฺธา ได้แก่ ผู้ตรัสรู้แล้วโดยชอบ ด้วยเหตุ ด้วยการณ์. จริงอยู่ ผู้ตรัสรู้ ๔ จำพวก คือ พระสัพพัญญูพุทธะ ปัจเจกพุทธะ จตุสัจจพุทธะ พุทธะมีในก่อนแม้ทั้ง ๓ ย่อมสมควรในอรรถนี้. บทว่า สมฺมทญฺญาย ได้แก่ รู้ด้วยเหตุด้วยการณ์. บทว่า จรนฺติ วิสเม สมํ อธิบายว่า ย่อมประพฤติเสมอในโลกสันนิวาสอันไม่เสมอ หรือในหมู่สัตว์อันไม่เสมอ หรือว่ากิเลสชาตอันไม่เสมอดังนี้แล. จบอรรถกถาอัปปฏิวิทิตสูตรที่ ๗ ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เทวตาสังยุต นฬวรรคที่ ๑ อัปปฏิวิทิตสูตรที่ ๗ จบ. |