พระบรมศาสดา เมื่อประทับอยู่ ณ พระเชตวันมหาวิหาร ทรงปรารภภิกษุผู้ว่ายากเหมือนกัน ตรัสพระธรรมเทศนานี้ มีคำเริ่มต้นว่า ธเม ธเม ดังนี้.
ในอดีตกาล ครั้งพระเจ้าพรหมทัต เสวยราชสมบัติอยู่ในกรุงพาราณสี พระโพธิสัตว์บังเกิดในตระกูลคนเป่าสังข์. เมื่อมีงานในกรุงพาราณสีอย่างเอิกเกริก ก็พาบิดาไปทำการเป่าสังข์ได้ทรัพย์ ในเวลากลับ ก็กล่าวห้ามบิดาผู้ทำการเป่าสังข์อยู่ไม่ขาดระยะ ใกล้ๆ ดงโจร.
บิดากลับพูดว่า จักไล่พวกโจรให้หนีไปด้วยเสียงสังข์ แล้วเป่าเรื่อยไปไม่ขาดระยะ.
พวกโจรก็พากันมารุมแย่งทรัพย์ไปหมด ทำนองเดียวกับเรื่องก่อน นั่นแหละ.
พระโพธิสัตว์กล่าวคาถา โดยนัยเดียวกับเรื่องก่อน ความว่า
ท่านจะเป่าก็จงเป่าเถิด แต่อย่าเป่าจนเกินประมาณ เพราะการเป่าเกินประมาณ เป็นการชั่วช้าของเรา โภคะที่เราได้มาเพราะการเป่าสังข์ ได้ฉิบหายไป เพราะท่านเป่าสังข์เกินประมาณ ดังนี้.

บรรดาบทเหล่านั้น บทว่า เต ตาโต วิธมี ธมํ ความว่า บิดาของเราเป่าสังข์บ่อยๆ เลยเป่าเอาทรัพย์ที่ได้ไว้ เพราะการเป่าสังข์ทั้งนั้น หมดไป พินาศไป.
พระบรมศาสดา ครั้นทรงนำพระธรรมเทศนานี้มาแล้ว ทรงสืบอนุสนธิ ประชุมชาดก ว่า
บิดาในครั้งนั้น ได้มาเป็น ภิกษุผู้ว่ายาก ในบัดนี้
ส่วนบุตรในครั้งนั้น ได้มาเป็น เราตถาคต ฉะนี้แล.

จบอรรถกถาสังขธมนชาดกที่ ๑๐
จบ อาสิงสวรรคที่ ๖.
-----------------------------------------------------